Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ

[ΔΙΟΓΕΝΗΣ]

Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ


Τι σημαίνει, τελικά, Ηθοποιός; Ένα «όργανο» που ο κάθε σκηνοθέτης το «παίζει» όπως θέλει; Ένα «έπιπλο» που το μετακινούν ανάλογα με τις απαιτήσεις του έργου; Ή ένας ολοκληρωμένος Άνθρωπος, ερμηνευτής - συνδημιουργός του έργου;

Το θέμα είναι πολύ μεγάλο και χρειάζεται πολύς χώρος και χρόνος για να το δούμε από όλες τις πλευρές του.
Θα αρκεστούμε σήμερα σε μια γρήγορη ματιά.. Προσπαθώντας να επισημάνουμε ότι ο ηθοποιός είναι ισότιμα ΣΥΝΥΠΕΥΘΥΝΟΣ για το οποιοδήποτε αποτέλεσμα.

Είναι ένα από τα τρία αμετακίνητα, αιώνες τώρα, θεμέλια του Θεάτρου: Ο Συγγραφέας, Ο Ερμηνευτής και Ο Θεατής.

Χωρίς έστω και ένα από αυτά τα τρία ΔΟΜΙΚΑ ΘΕΜΕΛΙΑ, θεατρική παράσταση δεν γίνεται. Όλοι οι άλλοι συντελεστές ( μεταφραστής, σκηνοθέτης, σκηνογράφος, ενδυματολόγος, μουσικός, χορογράφος κλπ.,) είναι βοηθητικά όργανα, πολύτιμα όταν υπηρετούν το έργο, καταστροφικά όταν προβάλλουν τον εαυτό τους...

Αφορμή μας έδωσε μια αλλοπρόσαλλη συνέντευξη ενός ιδιόμορφου ηθοποιού, που διαβάσαμε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ της 14ης Αυγούστου αλλά και μερικών άλλων νέων κυρίως ηθοποιών που οι «θέσεις» τους θυμίζουν αχώνευτα απωθημένα κάποιων «μάγων» σκηνοθετών τους και όχι απόψεις ολοκληρωμένων Ανθρώπων.

Και το κακό είναι ότι, δυστυχώς, πολλοί θεατές, μυημένοι και μη, χειροκροτούν τις «πρωτότυπες» ή «καταγγελτικές» συνεντεύξεις τους, αγνοώντας, φυσικά όλες τις ψυχεδελικές πηγές τους ή τον πρότερο, κατεστημένo, βίο τους.

Και κάτι χειρότερο. Κάποιοι που προσπαθούν να ψελλίσουν μερικές δικές τους θέσεις, είναι τόσο επηρεασμένοι από τις μηδενιστικές θέσεις της αντιφατικής, αμοραλιστικής, εποχής μας, που τα κάνουν μούσκεμα. «Ξεχάστε τα κλασσικά και τα παραδοσιακά έργα…Aυτά όλα πέθαναν πια..», δηλώνει ένας κύριος που στην επόμενη σελίδα δηλώνει λάτρης του Αισχύλου και του.. Δημοτικού τραγουδιού..!!

«Δεν θα άφηνα ποτέ το παιδί μου να δει το σήριαλ που αναγκάζομαι να παίζω..», δηλώνει κάποια κυρία. Και τα άλλα παιδιά που το βλέπουν, δεν τα σκέφτεται;

«Καταγγέλλω το κατεστημένο των αγράμματων, των γκέι και των δημοσίων σχέσεων..» δηλώνει με φανατισμό ένας άλλος πολυσχιδής κύριος.

Και νομίζει ότι έχουμε ξεχάσει ότι ήταν κάποτε ένα παραχαιδεμένο (και σήμερα ολίγον παραπεταμένο.) παιδί αυτού, ακριβώς, του παντοδύναμου κατεστημένου πού μια ζωή στήριζε προκλητικά και τώρα καταγγέλλει δημαγωγικά...

Και, τέλος, ένας άλλος κύριος περιζήτητος, εκατομμυριούχος, τηλεοπτικός μαϊντανός, που στη μια σελίδα δηλώνει «αριστερός» και στην επόμενη λέει ότι έχει ένα τόσο σουπερκαταπληκτικό σπίτι που ντρέπεται να καλέσει φίλους του να το δουν..!!

Αξίζει τον κόπο όλα αυτά τα νευρωτικά, δυστυχισμένα, πλάσματα, να μελετήσουν τη στάση, τις δυναμικές θέσεις και τις προσωπικές αντιστάσεις κάποιων παλαιών συναδέλφων τους.

Τότε που άλλαζαν επάγγελμα όταν διαπίστωναν την αισχρή εμπορευματοποίηση των ιδανικών τους.
Τότε που αρνιόντουσαν να συμμετάσχουν σε σκηνοθετικές ασέλγειες πάνω στα μεγάλα κείμενα.
Τότε που εγκατέλειπαν μια εκπομπή όταν έβλεπαν ότι εκμαύλιζε τους αθώους θεατές.
Τότε που απεργούσαν πολεμώντας κάθε καταστρατήγηση των κεκτημένων τους.
Τότε που έφευγαν κι έφτυναν πίσω τους, όταν κάποιοι «μάγοι» δάσκαλοι, θέλησαν να βιάσουν την ψυχή και το σώμα τους...

Δεν θα αναφέρουμε ονόματα. Όλοι ανήκουν, δυστυχώς, στην ίδια νεοευρωπαϊκή Σχολή που τα τελευταία χρόνια θεοποιούν, αυτοηδονιζόμενοι, την ΕΝΤΥΠΩΣΗ και μηδενίζουν ανεξέλεγκτα την ΟΥΣΙΑ..

Όχι ζωντανά κύτταρα δημιουργικής συμμετοχής αλλά μαριονέτες στα χέρια ενός «μάγου» σκηνοθέτη.

Είναι αυτή η «μαγική Σχολή» που δηλώνει σαν απόλυτο δικαίωμά της να «ασελγεί» στα κλασσικά κείμενα..

Που προτιμάει τον Παρθενώνα εργοστάσιο για λουκάνικα.

Που τους ΠΕΡΣΕΣ του Αισχύλου τους βαφτίζει ΠΕΡΣΙΔΕΣ...

Που «υπνωτίζει» και μετατρέπει άξιους νέους ηθοποιούς σε «κύμβαλα αλαλάζοντα και μολυβένια στρατιωτάκια».

Που τους αναγκάζει να ερμηνεύουν τους κλασσικούς ρόλους με το κεφάλι στη γη και τα πόδια στον ουρανό.

Που τους αναγκάζει να μιλούν, συνεχώς, σαν «ντελάληδες και να κινούνται σαν αυτιστικά νήπια».

Και, το κυριότερο, απαγορεύει οποιαδήποτε συζήτηση... Με αποτέλεσμα, οι περισσότεροι, να καταφεύγουν στα ψυχοφάρμακα..

Άβουλοι καλλιτέχνες, απρόσωποι, ανεύθυνοι Πολίτες..
Μήπως, τελικά, αυτός είναι ο κύριος στόχος αυτής της εκμαυλιστικής «Σχολής»;;

18.8.09

[ΘΑΛΕΙΑ]

Οι «καλλιτέχνες» του Θανάτου…

Γράφει ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ:

«Τι σημαίνει, τελικά, Ηθοποιός; Ένα «όργανο» που ο κάθε σκηνοθέτης το «παίζει» όπως θέλει; Ένα «έπιπλο» που το μετακινούν ανάλογα με τις απαιτήσεις του έργου; Ή ένας ολοκληρωμένος Άνθρωπος, ερμηνευτής - συνδημιουργός του έργου;…
Είναι ένα από τα τρία αμετακίνητα, αιώνες τώρα, θεμέλια του Θεάτρου: Ο Συγγραφέας, Ο Ερμηνευτής και Ο Θεατής…»

Σε αυτά τα λίγα λόγια, με βάση το θέατρο, τίθενται γενικά τα ουσιώδη ζητήματα της Τέχνης. Τα διαλεκτικά θεμέλια της καλλιτεχνικής δημιουργίας: Κοινωνία – Φόρμα (απόδοση, ερμηνεία…) – Λαός (αναγνώστης, θεατής, ακροατής…).

Δεν θα αναλύσουμε εδώ αυτή τη ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Είναι μεγάλο και σοβαρό ζήτημα και δεν εξαντλείται με λίγα λόγια.

Θα επισημάνουμε μόνο τούτο: Το παλιό δόγμα η «τέχνη για την τέχνη» αποτέλεσε το «άλλοθι» και το «φύλο συκής» για την «τέχνη για το χρήμα»!

Πάνω σε αυτό το σοφιστικό αστικό δόγμα «άνθισαν όλα τα λουλούδια» της ιδιωτικοποίησης της «τέχνης». Ιδιωτικοποίηση που οδήγησε στο σημερινό εφιάλτη της ολοκληρωτικής ισοπέδωσης και αποσάθρωσης της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Κάθε ένας ανύψωνε σε τέχνη το καχεκτικό του σαρκίο, τη νοσηρή ατομικότητά του, ποικίλους «νεωτερισμούς», την αδικαίωτη «μεγαλοφυΐα» του και προπαντός τις διαστροφές του, τις «ιδιαιτερότητες»…

Με το αζημίωτο φυσικά. Ακριβώς γιατί οι ποικίλες εξουσίες χρηματοδοτούσαν και επιδοτούσαν αδρά το «ιδιωτικό», το διαστροφικό, κάθε τι που αποδομούσε και ξεθεμελίωνε τα βάθρα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Και αυτό γιατί Τέχνη και Εξουσία είναι δύο πράγματα ασυμβίβαστα και ασυμφιλίωτα, όπως η φωτιά (τέχνη) με το νερό (εξουσία).

Η δομική απομόνωση των καλλιτεχνών από τη ζωή και την κοινωνία, ο νοσηρός δηλαδή ατομικισμός ( απόρροια της κυριαρχίας των καπιταλιστικών λειτουργιών- άλλο ζήτημα ανάλυσης), καθώς και η αχαλίνωτη εμπορευματοποίηση της Τέχνης, οδήγησαν το διανοούμενο και τον καλλιτέχνη (τα πιο ευάλωτα στοιχεία της κοινωνίας) να αναζητήσουν τη σωτηρία τους στο «ΕΓΩ» τους.

Και όταν ένας άνθρωπος θεωρεί το «εγώ» του σαν τη «μόνη πραγματικότητα», του είναι δύσκολο να παραδεχτεί ότι υπάρχει ένας αντικειμενικός ΔΕΣΜΟΣ, «λογικός», καθοριζόμενος από τους νόμους, ανάμεσα σε αυτό το «εγώ» και την κοινωνία.


Και ένας άνθρωπος που είναι κλεισμένο στο «εγώ» του θεοποιεί τα «συμβάντα» της καθημερινής του ρουτίνας, τις «ιδιαιτερότητές» του και τις διαστροφές του.

Το χειρότερο: στενεύει τον ορίζοντά του από Ιδέες, χάνει και τις ιδέες που μπορούσε να είχε.

Η Ιδέα δεν είναι κάτι που έρχεται από το υπερπέραν, κάτι που υπάρχει ΕΞΩ από τον πραγματικό κόσμο. Το απόθεμα των ιδεών του καθενός μας έχει την ΠΗΓΗ του και τον ΠΛΟΥΤΟ του στις σχέσεις του με τον πραγματικό κόσμο, στη ενεργητική συμμετοχή του στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Αυτός που έρχεται σε επαφή με τον κόσμο, θεωρώντας το «εγώ» του σαν τη «μόνη πραγματικότητα», δεν μπορεί παρά να είναι φτωχός σε ιδέες και συναισθήματα. Όχι μονάχα στερείται από ιδέες, αλλά δεν έχει και καμία δυνατότητα να αποκτήσει.

Όταν δεν έχουμε τσίχλες, τρώμε κοτσύφια. Όταν δεν έχουμε ιδέες, αρκούμαστε σε συγκεχυμένους υπαινιγμούς, στην ατομική μας μιζέρια και στα νευρωτικά, διαστροφικά μας συμπλέγματα, σε υποκατάστατα αντλημένα από το πηγάδι της παρακμής που κυριαρχεί.

Έτσι φτάσαμε στον εφιαλτικό ξεπεσμό του σήμερα, που τόσο γλαφυρά περιγράφει ο «ΔΙΟΓΕΝΗΣ».

Στο σημερινό κατάντημα των δήθεν καλλιτεχνών.

«Καλλιτέχνες» που έχουν στενέψει τον κόσμο σε τέτοιο σημείο, ώστε να τον χωρέσουν στο άρρωστο και διεστραμμένο, καχεκτικό άτομό τους.

«Καλλιτέχνες» που ασελγούν και καρατομούν (με πακτωλούς καπιταλιστικών επιδοτήσεων) τα μεγάλα ιστορικά δημιουργήματα της Τέχνης.

«Καλλιτέχνες» ανίκανους και αδιάφορους μπροστά στις δραματικές καταστάσεις και τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας.

«Καλλιτέχνες» παντελώς αμόρφωτους, μακριά από κάθε πνευματική και κοινωνική αναταραχή, απορροφημένοι από «τεχνικές διαμάχες» και από το υλικό όφελος.

«Καλλιτέχνες» του Θανάτου και όχι της Ζωής…