Δημοκρατία ή Βαρβαρότητα;

[Νικόλαος Παντελίδης]

Η λέξη «Δημοκρατία» είναι ίσως η πιο καπηλευμένη έννοια της ελληνικής γλώσσας!
Οι αρχαίοι Έλληνες διέκριναν τα πολιτεύματα σε δημοκρατικά και μη δημοκρατικά.
Όπως δεν μπορεί μια γυναίκα να είναι «ολίγον έγκυος» και «ολίγον παρθένα», έτσι κι ένα πολίτευμα δεν μπο-ρεί να είναι «ολίγον δημοκρατικό» και «ολίγον κάτι άλλο»! Επομένως, είναι ανεπίτρεπτο να αυτοαποκαλού-νται ως δημοκρατικά, πολιτεύματα που δεν εφαρμόζουν τις Αρχές της Δημοκρατίας!
Το πιο διαδεδομένο μη δημοκρατικό πολίτευμα, που το ασπάζονται οι περισσότερες χώρες του σύγ-χρονου κόσμου, (με διάφορες, βέβαια, παραλλαγές από χώρα σε χώρα), είναι ο Κοινοβουλευτισμός. Ο Κοι-νοβουλευτισμός είναι ένα ολιγαρχικό πολίτευμα, εφεύρημα των Βρετανών το 1215 μ.Χ., γιατί ήθελαν να μετριάσουν την απόλυτη Μοναρχία. Ο Κοινοβουλευτισμός, όσο κι αν αρέσκεται να αυτοαποκαλείται δημο-κρατικό πολίτευμα, διαφέρει σημαντικά από τη Δημοκρατία.
Από τότε που εξαπλώθηκε ο Κοινοβουλευτισμός, έχουμε δει να καταχρώνται του ονόματος της Δημοκρατίας, διάφορα απίθανα καθεστώτα:
- Μοναρχίες με … «διχασμένη προσωπικότητα»! Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς το οξύμωρο σχήμα «Βασιλευόμενη Δημοκρατία»;
- Καθεστώτα απολυταρχικά, όπως η «Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας» και η «Ένωση Σοβιετικών Σοσια-λιστικών Δημοκρατιών» (ΕΣΣΔ).
- Θεοκρατικά καθεστώτα, όπως η «Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν».
- Μέχρι και στρατιωτικές δικτατορίες, που κατέλαβαν την εξουσία με πραξικόπημα, αυτοχαρακτηρίζο-νται ως Δημοκρατίες! Ας μην ξεχνάμε τη δική μας «Ελληνική Δημοκρατία», κατά τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών.
Και βέβαια η καπήλευση δε σταματάει μόνο σ’ αυτές τις εξόφθαλμα κραυγαλέες περιπτώσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σκοπίμως ψευδή αίσθηση που έχει περάσει στο ευρύ κοινό, ότι οι Εκλο-γές για την ανάδειξη αρχόντων - κορυφαία διαδικασία του Κοινοβουλευτισμού- αποτελούν τάχα, δημο-κρατική διαδικασία! Προς έκπληξη, ίσως, των περισσοτέρων αναγνωστών, δυστυχώς αυτό είναι μία μεγά-λη απάτη! Ας αναλύσουμε, όμως, το γιατί:
Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι «…Η κλήρωση θεωρείται δημοκρατικός τρόπος ανάδειξης των αρχόντων, ενώ η εκλογή θεωρείται ολιγαρχικός τρόπος ανάδειξης των αρχών…» (Αριστοτέλης, Πολιτικά Δ, 1294β 8-9).
Ο καθηγητής Αλέξανδρος Κόντος, τεκμηριωμένα αναφέρει ότι: «Στη δημοκρατία τα κληρωτά αξιώματα είναι συντριπτικά πολυαριθμότερα από τα αιρετά. Στην αρχαία Αθήνα η αναλογία είναι: 99,14% κληρωτά αξιώ-ματα, 0,75% αιρετά αξιώματα και 0,09% με διορισμό»! ( «ΝΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ» τεύχ, 38/2004, σελ. 141-151).
Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι στη Δημοκρατία η ανάδειξη των αρχόντων γίνεται κατά κύριο λόγο με κλήρωση (μεταξύ όλων των πολιτών) και όχι με εκλογή (συνήθως μέσα από αδιαφανώς στημένες κομμα-τικές λίστες), όπως περίτεχνα κατάφεραν να μας κάνουν να πιστέψουμε οι εξουσιαστές.
Επομένως, γίνεται φανερό ότι οι εκλογές είναι εργαλείο της ολιγαρχίας, η οποία στην περίπτωση της Ελλά-δας, παίρνει σε μεγάλη έκταση τη μορφή της οικογενειοκρατίας! Σκεφτείτε μόνο πόσοι βουλευτές, αλλά και διορισμένοι ανώτατοι δημόσιοι λειτουργοί, είναι μεταξύ τους, πατεράδες και γιοί, θείοι και ανεψιοί, πεθεροί και γαμπροί, αδέρφια, ξαδέρφια, κουμπάροι, μπατζανάκια, συμπέθεροι, κτλ.! Έτσι καταργείται βάναυσα η βασική αρχή της Δημοκρατίας, η οποία προβλέπει ότι όλοι οι πολίτες με τη σειρά τους δικαιούνται (και υποχρεούνται) να αναλαμβάνουν όλα τα πολιτικά αξιώματα. Με αυτόν τον τρόπο, στις σύγχρονες - κατ’ όνομα μόνον - «Δημοκρατίες», η άσκηση της εξουσίας καταντάει μία επαγγελματική, μόνιμη απασχόληση για «κάποιους», και παρά το γεγονός ότι πολύ συχνά αποδεικνύονται (κατ’ επανάληψη) ανίκανοι και ανάξιοι να κυβερνήσουν, ώ του θαύματος, το «σύστημα» καταφέρνει, σχεδόν πάντα να τους επανεκλέξει!
Μία άλλη βασική αρχή της Δημοκρατίας είναι η διάκριση των εξουσιών σε νομοθετική, εκτελεστι-κή και δικαστική και η ανεξάρτητη λειτουργία τους. Ούτε αυτή η αρχή τηρείται από τον Κοινοβουλευτι-σμό, καθώς (τουλάχιστον στην παραλλαγή του, που εφαρμόζεται στην Ελλάδα) η νομοθετική εξουσία, εκλέ-γει την κυβέρνηση, (άρα την εκτελεστική εξουσία) και η κυβέρνηση διορίζει την ηγεσία της δικαστικής ε-ξουσίας. Δηλαδή η ανεξαρτησία των τριών εξουσιών πάει περίπατο! Επίσης η δικαστική εξουσία, αντί να α-ποτελείται από κληρωτούς δικαστές με βραχύβια θητεία, στον Κοινοβουλευτισμό συνίσταται από επαγγελμα-τίες δικαστές, που η μονιμότητα της θέσης τους, τους καθιστά ευάλωτους, αν όχι επιρρεπείς στο χρηματι-σμό.(Βλέπε το πρόσφατο σκάνδαλο του παραδικαστικού κυκλώματος).
Η επόμενη βασική αρχή της Δημοκρατίας, που δεν τηρείται επαρκώς στον Κοινοβουλευτισμό, είναι η αρχή της λογοδοσίας. Στη Δημοκρατία όσο πιο ισχυρή εξουσία απέρρεε από ένα αξίωμα, τόσο πιο βραχύβιο ήταν. Αν και τα περισσότερα αξιώματα ίσχυαν για ένα έτος, υπήρχαν και κάποια όπως αυτό του Προέδρου των Πρυτάνεων που διαρκούσε μόλις μία ημέρα! Και σε κάθε περίπτωση, η λογοδοσία των αρχόντων ήταν όχι μόνο απαραίτητη, αλλά και εξονυχιστική! Αντίθετα στον κοινοβουλευτισμό οι θητείες των αρχόντων εί-ναι μακροχρόνιες και με διάφορα τεχνάσματα για αρκετούς γίνονται σχεδόν ισόβιες. Η λογοδοσία είναι σχε-δόν ανύπαρκτη, και όταν γίνεται για κάποια αξιώματα, είναι ελλιπής και η αξιοπιστία της διάτρητη. Το εφεύ-ρημα της βουλευτικής ασυλίας, δήθεν για τη διασφάλιση της ελεύθερης πολιτικής δράσης των βουλευτών, στην πράξη τους απαλλάσσει, ακόμα και από εγκλήματα του κοινού ποινικού Δικαίου! Η αίσθηση της ατι-μωρησίας των αρχόντων είναι διάχυτη στους πολίτες και μάλλον, όχι άδικα.
Θα μπορούσα να αναφερθώ και σε πολλές άλλες διαφοροποιήσεις της Δημοκρατίας από τον Κοινο-βουλευτισμό, αλλά φοβάμαι ότι θα κάνω κατάχρηση αυτού του φιλόξενου χώρου.
Φιλοδοξία του παρόντος άρθρου είναι να κεντρίσει το ενδιαφέρον όσων το διαβάσουν, για να αρχίσουν να σκέπτονται προς την κατεύθυνση του τι πρέπει να αλλάξει και πώς μπορούν να δράσουν οι ίδιοι για να επι-στρέψει, επιτέλους, η πραγματική Δημοκρατία στον τόπο που τη γέννησε! Η συγκυρία για τέτοιου είδους προβληματισμούς κρίνεται ως η πλέον ώριμη, καθώς η λειτουργία του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο και η ανάγκη για πραγματική Δημοκρατία είναι επιτακτική όσο ποτέ άλλοτε!

[Ροβεσπιέρος]

Το παραπάνω άρθρο μένει στο επίπεδο των εξωτερικών αφηρημένων διαπιστώσεων. Απουσιάζει ΠΑΝΤΕΛΩΣ η κοινωνική, διαλλεχτική ιστορική εξέλιξη. Η «δημοκρατία» ξεκαρφώνεται από την ΚΟΙΝΩΝΙΑ και εμφανίζεται σαν μια έννοια μεταφυσική, σαν ιδεατό κατασκεύασμα του εγκεφάλου, ΚΑΙ όχι σαν μια ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ της ιστορικής εξέλιξης και της ανθρώπινης κοινωνίας.
Σε επίπεδο, συνεπώς, αφηρημένων διαπιστώσεων, το κείμενο λέει πολλά ορθά. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΗΓΗΓΗ, όμως, απολύτως ΚΑΜΙΑ.


Η ιστορία, όμως, έχει αποδείξει, πράγματι, ότι είναι σαπουνόφουσκα το αστικοφιλελεύθερο ιδεολόγημα που «βλέπει» τη Δημοκρατία σαν γενικό ιστορικό νόμο της ανθρώπινης κοινωνίας. Η πολιτική μορφή αποτελεί πάντα το προϊόν του γενικού αθροίσματος πολιτικών -εσωτερικών και εξωτερικών- παραγόντων και περιλαμβάνει μέσα στα πλαίσιά της όλη την κλίμακα, από την απόλυτη μοναρχία έως τη λαϊκή δημοκρατία.

Σήμερα, πράγματι, γίνεται ορατό και δια γυμνού οφθαλμού ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί εξάντλησαν πια το ρόλο τους από την άποψη της καπιταλιστικής εξέλιξης. Η παγκόσμια πολιτική του κεφαλαίου είναι ασυμβίβαστη με τη Δημοκρατία, είναι άρνηση της δημοκρατίας. Γι΄αυτό η τάση που ακολουθεί σήμερα η δημοκρατία σε όλο τον κόσμο είναι καθοδική: Η δημοκρατία συρρικνώνεται διαρκώς.
Ο πλανητικός ιμπεριαλισμός είναι η μεγαλύτερη απειλή για την κοινωνία και τη δημοκρατία. Δεν εξαθλιώνει μόνο (οικονομικά-κοινωνικά-ψυχικά) τον πολίτη, δεν αποδομεί μόνο το κοινωνικό κράτος, αλλά στενεύει και ασφυκτικά το πλαίσιο και αυτής αστικής της Δημοκρατίας. Η Νέα Τάξη είναι ο «βιαστής» κάθε δημοκρατικής κατάκτησης, κάθε ελεύθερης έκφρασης.

Θα παραθέσω ένα απόσπασμα από άρθρο του ΡΕΣΑΛΤΟ πάνω στο ζήτημα.
Ολόκληρο το άρθρο είναι ΕΔΩ:



http://www.resaltomag.gr/181.mag

Περί Δημοκρατίας

Ανέπτυξα παραπάνω την έννοια του αστικού κράτους για να δείξω την απάτη, τη δημαγωγία και τις αντιφάσεις των νοσταλγών των δικτατορικών και φασιστικών καθεστώτων.

Συνοψίζω:

Πρώτον. Το αστικό κράτος είναι το εργαλείο του κεφαλαίου.

Δεύτερον. Το ιδεολογικό και κατασταλτικό αυτό εργαλείο έχει διάφορες όψεις: Την κοινοβουλευτική δημοκρατική όψη και την ωμή δικτατορική και φασιστική όψη.

Τρίτον. Αστική δημοκρατία και δικτατορία είναι δύο μορφές εξουσίας του κεφαλαίου.

Τέταρτον. Η Δημοκρατία δεν είναι υπεριστορική έννοια, γενικό αξίωμα, αλλά η πολιτική φλούδα ενός κοινωνικού καρπού. Πρέπει να προσδιορίζεται κοινωνικά (ταξικά). Άλλο π.χ. η κοινοβουλευτική δημοκρατία, άλλο η σοσιαλιστική δημοκρατία, άλλο η «άμεση» και άλλο η «έμμεση».

Πέμπτον. Το ίδιο και ο «εθνικισμός» δεν είναι υπεράνω της Ιστορίας και της κοινωνίας, απόλυτο φετίχ.

Έκτον. Τα φασιστικά, μπαγιάτικα ιδεολογήματα δημιουργούν αξιωματικές έννοιες, θεωρούν τη δημοκρατία το μέγιστο «κακό», καπηλεύονται το γνήσιο εθνικισμό, δηλαδή τα πατριωτικά αισθήματα, θεοποιούν το αστικό κράτος και στηρίζονται αποκλειστικά στην ωμή βία των μηχανισμών του.

Έβδομον. Όταν μιλάει κανείς σήμερα για ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου δεν μπορεί να στηρίζεται στο αστικό κράτος, ούτε στη δημαγωγία περί εθνικών και πατριωτικών αιτημάτων. Πρέπει να αγωνίζεται για δημοκρατικές ελευθερίες που διαρκώς συρρικνώνονται (είναι βασική συνιστώσα διαπαιδαγώγησης και συνειδητοποίησης του λαού) και να προτείνει ένα άλλο μοντέλο κοινωνικού συστήματος, που να στηρίζεται ακριβώς πάνω στην επέκταση των δημοκρατικών ελευθεριών, στο δημοκρατικό έλεγχο και δημοκρατική συμμετοχή και απόφαση των λαϊκών μαζών: Σε μια νέα, εντελώς διαφορετική εξουσία, σε ένα άλλο κράτος.

Οι νοσταλγοί των φασιστικών «θεωριών» και πρακτικών, μπορούν να κραυγάζουν αντικαπιταλιστικά, πατριωτικά και εθνικιστικά, αλλά όχι μόνο δεν έχουν πρόταση, αλλά στηρίζονται αποκλειστικά στο «ισχυρό αστικό κράτος». Απεχθάνονται τα λαϊκά κινήματα, τη δημοκρατία, κάθε μορφή αυτό-οργάνωσης.

Μόνο το σοσιαλιστικό κίνημα έχει προοπτική και προτείνει και τις μορφές μιας νέας οργάνωσης της κοινωνίας, ενός νέου κράτους, που προωθεί το πλάτεμα και το βάθεμα της δημοκρατίας, μια άλλη λειτουργία της που θα στηρίζεται στην πραγματική συμμετοχή και όχι στους τυπικούς κανόνες της αστικής δημοκρατίας.


Τα όρια της αστικής δημοκρατίας

Το εργατικό και λαϊκό κίνημα βρέθηκε στην πρωτοπορία του αγώνα για δημοκρατικές ελευθερίες στο 19ο και 20ο αιώνα. Υπερασπίζοντας αυτές τις ελευθερίες υπερασπιζόταν ταυτόχρονα καλύτερες συνθήκες για τη δική του πρόοδο. Η κατάκτηση των δημοκρατικών ελευθεριών επιτρέπει στις λαϊκές μάζες να οργανώνονται, να αποκτούν ασφάλεια της συλλογικότητάς τους, να βαραίνουν όλο και περισσότερο στη ζυγαριά των κοινωνικών συσχετισμών.
Εξάλλου, οι δημοκρατικές ελευθερίες που κατακτώνται στο καπιταλιστικό καθεστώς, αποτελούν το καλύτερο σχολειό για την ουσιαστική δημοκρατία που οι εργαζόμενοι θα απολαύσουν στο μέλλον, όταν θα έχουν ανατρέψει το κράτος του Κεφαλαίου.

Συμπέρασμα: Όσοι συνεπώς καταλύουν τις δυνατότητες αυτές για το λαό είναι οι πλέον στυγνοί εχθροί του. Τέτοιος είναι ο φασισμός: Του παρελθόντος, των εθνικών ιμπεριαλιστικών κρατών και του παρόντος, του πλανητικού ιμπεριαλισμού, της Νέας Τάξης.

Ακριβώς, όμως, επειδή οι δημοκρατικές ελευθερίες έχουν τόσο μεγάλη σπουδαιότητα, είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε τα όρια της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Πρώτα από όλα, η αστική δημοκρατία είναι μια έμμεση δημοκρατία. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών είναι αποκλεισμένη από τα κέντρα των αποφάσεων. Συμμετέχει έμμεσα, μέσω αντιπροσώπων και πληρεξουσίων και αυτό με ένα ψηφοδέλτιο στην κάλπη κάθε τέσσερα χρόνια. Διαδικασία και αυτή αγρίως νοθευμένη σήμερα από τη «δημοκρατία της βολιδοσκόπησης» και από τη δικτατορική πλύση εγκεφάλου των ΜΜΕ, των γιγάντιων ιδεολογικών διαύλων του μεγάλου Κεφαλαίου.

Η έμμεση δημοκρατία αντικρίζει τον εργαζόμενο και τον «πολίτη» γενικά, σαν ατομικοποιημένο και αλλοτριωμένο άτομο, υποκείμενο σε χίλιες δυο πιέσεις όχι μόνο της αστικής ιδεολογίας, αλλά προπάντων της εργασίας και της κατανάλωσης όπως διαμορφώθηκαν από το Κεφάλαιο και εξουσιάζουν ολόκληρη την ύπαρξή του. Τούτος εδώ ο «πολίτης» δεν είναι ούτε πρωταγωνιστής, ούτε ηθοποιός του πολιτικού δράματος. Είναι απλός ένας κομπάρσος, ένα πρόσωπο βουβό.

Αντίθετα στο πλαίσιο της διαδικασίας που εμφανίζει την αυτό-οργάνωση των μαζών και τους ποικίλους μηχανισμούς της Άμεσης Δημοκρατίας, ο «πολίτης» και προπαντός ο μισθωτός πολίτης, δεν είναι απομονωμένος και η αλλοτρίωσή του περιορίζεται ολοένα περισσότερο. Αποκτά συνείδηση της δύναμής του, ξεπερνά τις ατομικές του προκαταλήψεις συμμετέχοντας στη διαμόρφωση των συλλογικών αποφάσεων. Δεν περιορίζεται να ρίξει ένα ψηφοδέλτιο στην κάλπη. Παίρνει μέρος στη διαδικασία της απόφασης, στην εφαρμογή αυτών των αποφάσεων και στην επαλήθευση αυτής της εφαρμογής. Δεν είναι πια ούτε κομπάρσος, ούτε βουβό πρόσωπο, αλλά ολοένα περισσότερο ηθοποιός, πρωταγωνιστής δραστήριος στο πολιτικό δράμα.

Η Άμεση Δημοκρατία και η έμμεση αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι ριζικά ασυμφιλίωτες, όπως το νερό με τη φωτιά. Οι μηχανισμοί της άμεσης δημοκρατίας (δημοκρατική αυτό-οργάνωση και αυτοδιαχείριση των μαζών) πρακτικά και θεσμικά συγκρούονται με τις καπιταλιστικές δομές εξουσίας και καταλήγουν στην εγκαθίδρυση οργάνων εργατικής και λαϊκής εξουσίας που ενσαρκώνουν ένα νέο κράτος, μια νέα εξουσία που εξασφαλίζει την επέκταση των πολιτικών και ατομικών ελευθεριών. Ταυτόχρονα αποτελεί το αντίδοτο στον κίνδυνο και το δηλητήριο της γραφειοκρατίας.

Δεν είναι τυχαίο γιατί και τα αριστερά κόμματα δεν προωθούν τέτοιες μορφές δημοκρατίας.


_________________
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα
σε καπιταλιστικό καθεστώς, είτε είναι απραγματοποίητες,
είτε είναι αντιδραστικές»(Λένιν)