Η Παναγιά το Φως του Αιγαίου και οι Έλληνες...

[Σωτήρης Στανωτάς]

Η Παναγιά το Φως του Αιγαίου και οι Έλληνες...
Πηγή:
http://www.newstrap.gr/



Όχι από θρησκοληψία....Ούτε από θρησκευτικότητα....Από εσωτερική ανάγκη νοιώθω να θέλω να γράψω για το Ελληνικό Πάσχα του καλοκαιριού. Τον Δεκαπενταύγουστο...

Οι δάσκαλοι αυτής της τρέλας που ονομάζεται Δημοσιογραφία, πάντα, μας έλεγαν να μην την μπερδεύουμε με την λογοτεχνία...

Όμως, σήμερα , παραμονές του Δεκαπενταύγουστου, ελπίζω οι Συνάδελφοι και συναγωνιστές σε τούτο το μετερίζι της αέναης τρέλας μας, να μου το συγχωρήσουν...Και να δουν το κείμενο που ακολουθεί σαν ρεπορτάζ, σαν περιγραφή, έστω και αν του λείπουν στοιχεία και γνώσεις και είναι γεμάτο μόνο με παρόρμηση...

Ο μεγαλειώδης Συμβολισμός της Παναγιάς πέρα και έξω από θρησκευτική πίστη με συνοδεύει από τη μέρα που γεννήθηκα...Μπορεί και πιο πριν. Ενδομήτριοι σπαραγμοί που δύσκολα εξηγούνται, αν και, καμιά φορά, είναι καλό να μας οδηγούν τα ανεξήγητα...

Γεννήθηκα με το Φως του Αιγαίου μέσα μου....Ταξίδεψα παντού. Μόνος. Επέστρεψα. Πάλι μόνος...

Αλλά στο Αιγαίο, όπου ταξίδεψα και ταξιδεύω, ακόμη, ποτέ δεν ένοιωσα μόνος... Ακόμη και στο ιερό νησί της Δήλου μ, αυτό τα θαυμάσιο φως του Απόλλωνα από τον πρόγονο πολιτισμό μας, είδα την Μορφή της...

Αιγαιοπελαγίτισα, Μάννα, Προστάτιδα, Στρατηγός Υπέρμαχος ,Οδηγήτρια, Θαλασσινή....Εκατονταπυλιανή, Φανερωμένη, Πορταϊτισα, Αγία Σιών....Γιάτρισσα, Κεχαριτωμένη.....Ελεούσα...

Καμιά χριστιανική Μορφή δεν συνδέθηκε, τόσο πολύ, από τον Ελληνισμό, σε σημείο όσμωσης, με όλα όσα συμβολίζει ο Ελληνικός πολιτισμός που γεννήθηκε πολύ πριν γεννηθεί ο Μεγάλος Διδάσκαλος, ο Εκλεκτός, ο Κεχρισμένος.....Ο Υιός του Ανθρώπου.

Ένας πολιτισμός πού εκκινεί από το τραγικό, που με τον θάνατο συμβολίζει την Ανάσταση και αυτήν γιορτάζει....Που βρίσκει τρόπο να ξεπεράσει τη μοίρα του Ανθρώπου, θεωρώντας, αυτομάτως, το τέλος, ως εκκίνηση...

Ένας πολιτισμός στον οποίο ο καημός είναι μήτρα δημιουργίας...

Ως Αιγαιοπελαγίτης, ως Έλληνας, ως αέναος κυνηγός του Φωτός ,υποκλίνομαι στην Χάρη Της.

Άλλωστε, έχω δει και ακούσει πραγματικούς μαχητές να σιγοψιθυρίζουν το «Τη Υπερμάχω» πριν ξεκινήσουν...

Έχω δει θαλασσινούς Άντρακλες να απευθύνονται στην Μεγάλη Μάνα του Αιγαίου, του Πόντου ,των Ελλήνων, όταν η φύση τους έκανε να νοιώθουν ασήμαντοι, χιλιάδες μίλα μακριά από το περιβόλι Της, το Αιγαίο...

Από τον Πόντο μέχρι τη Γη του Πυρός...Ναι τη Γη του Πυρός, όπου σε σπίτι Έλληνα πού έλειπε από την πατρίδα 40 χρόνια ,είδα πάνω στην βιβλιοθήκη, δίπλα από την προτομή του Μεγαλέξαντρου, την εικόνα της Ευαγγελίστριας....Και το καντήλι να μην σβήνει ποτέ...Και την Περουβιάνα γυναίκα του Μήτσου, να μη λέει Μαντόνα, αλλά Παναγιά μου...

Έχω δει μανάδες, Ελληνίδες Μάνες, να σπεύδουν στο ξωκλήσι κρατώντας στην αγκαλιά τους το σπλάχνο των σπλάχνων τους και να το εναποθέτουν στην Αγκαλιά της Μάνας όλων μας, για να το προστατεύσει...

Θυμάμαι σ΄ ένα καράβι, έναν Μουσουλμάνο ναύτη, με παιδί άρρωστο, να παρακαλάει το λοστρόμο:
Εσύ είσαι Χριστιανός, κάνε ένα τάμα στη Χάρη της ....Θα σ΄ ακούσει...

Και ο λοστρόμος, με μια βεβαιότητα που τσάκιζε ακόμη και θεολόγο, του απαντούσε:
-Μίλα της Εσύ....Και σένα θα ακούσει....αυτή είναι η διαφορά μας...

Σε χρόνους δύσκολους σαν κι αυτούς που ζούμε –που δεν είναι οι πρώτοι για τον Ελληνισμό και δεν θα είναι οι τελευταίοι, αυτή είναι η μοίρα μας, γι αυτό έχει αξία να είσαι Έλληνας-ας φανούμε αντάξιοι της Σκέπης Της.

Χρόνια Πολλά σε ¨Όλους. Παρόντες και απόντες σε άλλες διαστάσεις του Σύμπαντος, αλλά μόνιμους κάτοικους της καρδιάς μας...

Η Παναγιά Μαζί μας...

[ΚΛΕΟΞΑΝΘΗ]

Αναδημοσίευση από:
http://www.resaltomag.gr/forum/viewtopic.php?p=21289#21289
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ένα λεπτομερές ιστορικό στο
ΣΑΝΤΟΡΙΝΙΟ:
http://santo-rinios.blogspot.com/2010/08/blog-post_4661.html




Ανδρέας Καραντώνης

Αύγουστος, ο Μήνας της Παναγιάς

Ελληνική Δημιουργία, τ. 61, 1950

Υπνωτισμένος από το φως, βλέποντας όπου κι αν ρίξω τη ματιά μου, εκκλησούλες, σταυροθόλια, τρούλλους άσπρους και γαλαζοβαμμένους, ανάλαφρα καμπαναριά σαν πύλες από ασβέστη χαραγμένες στον εκτυφλωτικό ουρανό, τριγυρισμένος από παληές εικόνες θαμπές και ραγισμένες, όπου το πρόσωπο της Θεοτόκου μόλις αχνοφαίνεται, ακούοντας τις μαυροφορεμένες γρηούλες να μιλάνε για τη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου, συλλογίζομαι τους βαθύτατους δεσμούς που δένουν το λαό μας με τη μητέρα του Χριστού. Τη νύχτα, απέναντι στην Τήνο, δέκα μίλλια απόσταση, λάμπει φωταγωγημένος ο μεγάλος Ναός της Θεοτόκου, που χιλιάδες θάρθουν να τον προσκυνήσουν κι’ εφέτος.

Μπροστά στο φαινόμενο της πίστης και στη δύναμη που δημιουργεί η πίστη, ο ανθρώπινος νους χάνει κάθε υπόσταση. Λιποθυμά. Μα η πίστη προς την Παναγιά και η λατρεία που της δείχνει ο λαός μας, έχει κάτι το ανείπωτο, το γλυκύτατα ανθρώπινο. Ο χριστιανικός ουρανός, είναι κατοικημένος από αναρίθμητες μορφές αγίων, οσίων και μαρτύρων που .αντανακλάν εκεί ψηλά τον θρησκευτικό θρίαμβο της επίγειας ανθρώπινης αρετής. Στα χρόνια τα βυζαντινά η χριστιανική φαντασία, τους παράστησε στις εικόνες και στους τοίχους των ναών, σα να είχε μπροστά της, μικρογραφημένο, τον χριστιανικό ουρανό. Ζωντάνεψε θαυματουργά τα εσωτερικά των ναών με το πλήθος των αγίων και των οσίων, και, παρά τη μεταφυσική πνευματικότητα του ύφους τους, τους άφησε να φαίνουνται με την απλή ανθρώπινη παράσταση και μορφή τους. Έτσι τους κράτησε πολύ κοντά μας. Άπειροι δεσμοί, ψυχικοί, συναισθηματικοί, λατρευτικοί, δεσμοί πρόληψης, προτίμησης κι’ αγάπης, δένουν τον κάθε χριστιανό με καθέναν από τους σεπτούς κατοίκους του χριστιανικού ουρανού. Κάθε ένας από μας, έχει τον προτιμημένο του άγιο, τον όσιό του, το μάρτυρά του. Γι’ αυτό, και χιλιάδες, ποικιλλώνυμα ερημοκκλήσια στολίζουν τα βράχια, τους λόφους, τις ρεματιές, τις πλαγιές, τ’ ακρογιάλια της Ελλάδας.
Όμως, πέρα κι’ απάνω από τους ατομικούς αυτούς δεσμούς, υπάρχει η κοινή λατρεία όλων προς την Παναγιά που προστατεύει ακόμη και τους κολασμένους, και που το μητρικό της χαμόγελο ή δάκρυ, συγκλονίζει παράξενα και βυθίζει σε κατάνυξη τις καρδιές μας. Η ψυχική αυτή παράδοση, ξεκινά μαζύ με τον Χριστιανισμό. Και φουντώνει στα βυζαντινά χρόνια, όπου η Παναγιά γίνεται κάτι σαν αρχαία Θεά, προστάτισσα μοναδική της απέραντης Αυτοκρατορίας, της πανίσχυρης βυζαντινής βασιλείας. Πόλη της, έδρα της, κατοικία της, είναι η Κωνσταντινούπολη. Έτσι η Παναγιά, βρίσκεται στα στόματα όλων, κάθε στιγμή, από τον Αυτοκράτορα και το Δεσπότη, ως τον πιο ταπεινό υπήκοο της Αυτοκρατορίας. Χιλιάδες ποιητές την υμνούν. Χιλιάδες ζωγράφοι την παρασταίνουν κατά μύριους τρόπους, και στέλνουν τις εικόνες της στα μοναστήρια, στα κελιά, στις λαύρες, στις σκήτες, στις μικρές και τις μεγάλες εκκλησιές. Η Παναγιά είναι μια διαρκής παρουσία του «Θείου», σε κάθε σπίτι, σε κάθε ψυχή. Είναι μια ζέστη, μια καλωσύνη, μια επιείκεια, μια φρόνηση, μια συμβουλή, μια σκέπη, μια στοργή, μια υπόσχεση. Ημερώνει, εξαγνίζει, θεραπεύει, καταλαγιάζει τα πάθη, γεννάει τη διάθεση της αγνής λατρείας, ενθουσιάζει, προσφέρει τη σωτηρία και την ελπίδα. Αυτή είναι η Παναγιά των Βυζαντινών κι’ αυτή την Παναγιά αισθανόμαστε και μεις σήμερα. Χίλια πρόσωπα, χίλιες όψεις έχει η Παναγιά. Άπειροι μύθοι είναι πλεγμένοι με τη θεία της φύση και τα θαύματά της. Και τούτο, γιατί η Παναγιά, είναι το βασικό θρησκευτικό στοιχείο της καθημερινής μας ζωής, είναι το στήριγμα της ψυχής του ελληνικού λαού.



Από τη "Φλογέρα του Βασιλιά" του Κωστή Παλαμά

«Μοναχική, ξαρμάτωτη κι απάνω εδώ αραγμένη
μακριάθε, ανέγγιχτη, άχαρη και σαν πνιγμένη μέσα
σ’ ένα φακιόλι κόκκινο, σ’ ένα μαντό γεράνιο
χωρίς κοντάρι και σκουτάρι, ουδέ γοργόνειο σκιάχτρο
μ’ ένα παιδί στην αγκαλιά, το χέρι στην καρδιά της,
μια σιταράτη, μια γλυκειά, μια ταπεινή σα χήρα
σαν κουρασμένη, σα φτωχιά, σαν έρμη, σαν κλαϋμένη,
μηδέ κοντή, μηδέ ψηλή, μα σα να βρίσκεται όλο
σε ψήλωμα που ξετυλιέται, αγάλια, αγάλια, θάμα.
Μόνο άπλωνε τα χέρια της κι όσοι μπροστά της πέφταν
και κάτω από το χέρι της γονατιστοί λυγίζαν,
μόνο η ματιά της κοίταζε κάτω απ’ τη ματιά της
μάρμαρα ανθρώπων και θεοί ραγίζανε και λιώναν...»