21η Απριλίου 1967!

[Ροβεσπιέρος]

Για να γνωρίζουν οι νέοι και να μην ξεχνούν οι παλαιοί.
ΑΠΟ ΡΕΣΑΛΤΟ τεύχος-6


Η Χούντα του 1967 και ο σύγχρονος φασισμός.


Τότε φυλάκιζαν τους αγωνιστές!
Σήμερα φυλακίζουν και δολοφονούν τη σκέψη.

Γράφει Ο Θύμιος Παπανικολάου


Η δικτατορία είναι μια συνήθεια του αίσχους:
Μια μηχανή που σε καθιστά κωφάλαλο,
Ανίκανο να ακούσεις, ανήμπορο να μιλήσεις
Και τυφλό σε ό,τι είναι απαγορευμένο να κοιτάξεις.
Εντουάρντο Γκαλεάνο








Κάθε δικτατορία είναι μια «μηχανή», που πρώτα απ΄ όλα καταδιώκει και βασανίζει τους νέους. Καθεστώς στείρο, όπως είναι, μισεί θανάσιμα καθετί που μεγαλώνει και κινείται. Πολλαπλασιάζει μόνο τις φυλακές και τα νεκροταφεία. Δεν μπορεί να παράγει τίποτε άλλο από κρατούμενους, πτώματα, ρουφιάνους και εξόριστους. Το να είσαι νέος και μάλιστα πολιτικοποιημένος νέος, για τη δικτατορία είναι έγκλημα.
Οι αφηγήσεις για τη δικτατορία της 21ης Απριλίου είναι «αφηγήσεις» καπηλείας, ηρωποίησης, πολιτικής εξαργύρωσης, «αφηγήσεις» νάρκωσης και λήθης. Και αυτή η πρόσφατη ιστορία μας έχει δοθεί μασκαρεμένη και αφυδατωμένη από τα πολιτικά της μηνύματα. Αυτή η «ιστορία» σε σχέση με την αληθινή ιστορία, είναι όπως ο εφιάλτης σε σχέση με τα βιώματα της πραγματικής ζωής. Η αλήθεια και η μυθολογία διαπλέκονται και τη θέση των πολιτικών αιτημάτων και μηνυμάτων έχει πάρει το ωχρό πρόσωπο εκείνων που επιδιώκουν όχι μόνο να σβήσουν τις αγωνιστικές μνήμες, αλλά και να επιβάλλουν τον ολοκληρωτισμό του αυτοκρατορικού λόγου.
Εξατμίζουν την ιστορική ουσία, δαιμονοποιούν κάποιες εξωτερικές όψεις της δικτατορίας και τις έννοιες με αρνητική συναισθηματική φόρτιση για να επικαλύψουν και να εξωραΐσουν το ιστορικό παρόν.
Αυτό το μικρό κείμενο δεν αποπειράται την αποκατάσταση της ιστορίας. Δεν είναι ιστορικό κείμενο. Απλώς θέλει να επισημάνει ότι ο σημερινός κυρίαρχος πολιτικός λόγος είναι ένας ταριχευμένος πολιτικός λόγος που αφού έχει μετατρέψει την ιστορία της χούντας σε μούμια Αιγυπτιακή τη χρησιμοποιεί για να επικαλύψει το σύγχρονο εφιάλτη: Το μακάβριο ολοκληρωτισμό της πλανητικής αυτοκρατορίας.

Ο σύγχρονος σκοταδισμός


Η χούντα της 21ης Απριλίου μπροστά στην πλανητική χούντα που ζούμε σήμερα φαντάζει σαν αποκριάτικος καίσαρας. Η δικτατορία της 21ης Απριλίου φυλάκιζε τους αγωνιστές και τους αντιπάλους της. Η σημερινή δικτατορία του πλανητικού κράτους υπερβαίνει αυτά τα όρια, είναι χωρίς όρια. Φυλακίζει και δολοφονεί ανθρώπους και ιδέες, αποδομεί την Ιστορία, ακρωτηριάζει συνειδήσεις, ανατρέπει τους μηχανισμούς τη σκέψης: Επιβάλει την ενιαία σκέψη και την ενιαία ταυτότητα. Οι συνταγματάρχες δεν μπορούσαν να εξοντώσουν τις ιδέες και την ελπίδα. Σήμερα έχουν τελειοποιηθεί τα βασανιστήρια της επιβολής της σιωπής και της καλλιέργειας του τρόμου, έχει αναχθεί σε επιστήμη η τεχνική εξόντωσης των ανθρώπων, των ιδεών και της ελπίδας.
Η Νέα Tάξη χρειάζεται ανθρώπους που να αισθάνονται ελεύθεροι και ανεξάρτητοι, μη υποκείμενοι σε καμιά εξουσία ή αρχή ή συνείδηση, ωστόσο πρόθυμους να δέχονται διαταγές, να κάνουν ό,τι απαιτούν από αυτούς, να εφαρμόζουν καλά στην κοινωνική μηχανή, χωρίς τριβή, ανθρώπους που να μπορούν να καθοδηγούνται χωρίς εξωτερική βία, να ποδηγετούνται χωρίς ηγέτες, να παρακινούνται χωρίς σκοπό. Σήμερα θέλουν πλάσματα με στενό, μίζερο μυαλό, ταπεινά περιχαρακωμένο στην απληστία και στην ατομική αναρρίχηση. Θέλουν πλάσματα άβουλα, χειραγωγήσιμα, πειθαρχημένα, γρανάζια της κοινωνικής μηχανής: Ο σκοταδισμός στην πιο ακραία, μοχθηρή και εφιαλτική του μορφή.


Τα ιδεώδη της Νέας Εποχής

Το ιδεώδες της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας μας είναι η υπνωτική αρμονία, η μηχανοποίηση της σκέψης, ο λήθαργος του υποκειμένου. Γι αυτό οι μηχανισμοί της πλανητικής Χούντας στοχεύουν:
* Στην αποδόμηση της ιστορίας, της συλλογικής συνείδησης και των αγωνιστικών παραδόσεων. Κατακερματίζουν τον «παλαιό» κοινωνικό ιστό, με πρόσχημα την ενημέρωση και τον προβληματισμό. Κατακερματίζουν τον «παλαιό» ψυχοπνευματικό ιστό με πρόσχημα την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης. Εξουδετερώνουν τον «παλαιό» άνθρωπο και εξαφανίζουν την εμπειρία και τις κατακτήσεις αιώνων, παρεμβαίνοντας, δήθεν επανορθωτικά, σε κάθε τομέα της ζωής του. Λανσάρουν υποβολιμαία τα νέα ιδεολογήματα που εκλαμβάνουν ως κατάκτηση τη σήψη των ιδεολογιών. Θεωρούν «προχωρημένο» και «προοδευτικό» να αισθάνεσαι «πολίτης της γης», να αποκολλάσαι οικειοθελώς από την Ιστορία, να δέχεσαι αδιαμαρτύρητα κάθε μεταβολή στα ταξικά, εθνικά, ψυχοπνευματικά, προσωπικά και σεξουαλικά δεδομένα, να ζεις σε ένα ατέλειωτο συμβατικό παρόν, χωρίς παρελθόν και μέλλον…
*Στην παράλυση της σκέψης και της βούλησης. Υποσκάπτουν τη λογική αποδομώντας κάθε αυτονόητο και κάθε κοινωνικό κριτήριο. Η «νέα λογική» θεωρεί κάθε άποψη εξ ίσου έγκυρη, γιατί ο καθένας είναι φορέας της δικής του αλήθειας. Καταργούν στην πράξη τη λογική, όταν υποβιβάζουν σύνθετες έννοιες στο επίπεδο των αγοραίων απλουστευτικών εξισώσεων. Καταστρέφουν τη σκέψη με τις σούπες των κοινοτοπιών και την ασυδοσία της «ατομικής άποψης». Παραλύουν τη λογική διαμέσου της τυπικής και της «δημοκρατικής» τήρησης ίσων αποστάσεων μεταξύ δικαίου και αδίκου, θύματος και θύτη, καταπιεσμένων και καταπιεστών, βίας και αντι-βίας, καλού και κακού κλπ. Καταστρέφουν, τέλος, κάθε κοινωνικό, ταξικό, πνευματικό, ηθικό, εθνικό, θρησκευτικό έρεισμα του ανθρώπου με το δογματικό πλουραλισμό: Η σχετικοποίηση του απόλυτου και η απολυτικοποίηση του σχετικού.
* Στην κατασκευή πραγμάτων και ανθρώπων χωρίς σύνορα, χωρίς όρια, χωρίς περιορισμούς: «ανοικτά σύνορα», πολύ-πολιτισμικός πολτός, ανοχή χωρίς όρια, πάθη και ένστικτα χωρίς όρια, δηλαδή άνθρωποι χωρίς αναστολές, χωρίς δισταγμούς, χωρίς ενοχές, νοσηρά ατομικιστές, εν δυνάμει απατεώνες και που θα είναι περήφανοι για το ρεαλισμό τους και τον κυνισμό τους…
Με δύο λόγια η σύγχρονη δικτατορία της Νέας Τάξεις έχει ως έμβλημά της το μίσος για τη σκέψη και τη βούληση και στοχεύει στην κατασκευή ανθρώπων δειλών, μοιραίων και άβουλων οι οποίοι θα ανέχονται τα πάντα και θα παρακολουθούν, δίχως να το αντιλαμβάνονται, την αποσάθρωση και αποτέφρωση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.

Ο αόρατος πόλεμος

Με τη Χούντα των συνταγματαρχών είχαμε να κάνουμε με συμβατικό πόλεμο. Αυτή μας δίωκε, μας φυλάκιζε, μας βασάνιζε, αλλά διατηρούσαμε πλήρη διαύγεια του πνεύματός μας, είχαμε επίγνωση της ήττα μας. Γνωρίζαμε δηλαδή ότι η εξωτερική ελευθερία μας είχε αλωθεί, αλλά η ελευθερία της σκέψης και της βούλησής μας, συνακόλουθα και της δράσης μας παρέμενε αλώβητη. Συνεπώς η υποδούλωσή μας ήταν προσωρινή.
Με τη σημερινή Χούντα της Νέας Τάξης ο πόλεμος είναι αόρατος, δραματικά πιο επικίνδυνος και καταστροφικός από ένα συμβατικό πόλεμο. Σήμερα ο εχθρός ( η πλανητική Χούντα) στρέφεται επιπλέον και κατά της λογικής, για να την απορυθμίσει, στρέφεται και κατά της βούλησης, για να την αλώσει. Η Νέα Χούντα εξοντώνει δηλαδή και τη σκέψη και τη βούληση, με τα παραπλανητικά δολώματα της «ελευθερίας χωρίς όρια, χωρίς σύνορα, χωρίς περιορισμούς». Γεννά ηττημένους χωρίς διαύγεια πνεύματος, ώστε να έχουν επίγνωση της ήττας τους, ηττημένους υπερήφανους για την ήττα τους…
Ας μην υπερτιμούμε και δαιμονοποιούμε, συνεπώς, τη βαρβαρότητα των «συμβατικών» δικτατορικών καθεστώτων, επικαλύπτοντας και αποκρύπτοντας ή εξωραΐζοντας τον εφιάλτη του σύγχρονου φασισμού της Νέας Τάξης: Αυτό που κάνει η ηττημένη και καλοαναθρεμμένη «αριστερά»…


Οι πρώτοι που σήκωσαν κεφάλι

Γράφει ο Νίκος Πικρός

Στις 22 του Απρίλη το βράδυ, μια μέρα μετά το πραξικόπημα, γέμισε η Αθήνα με προκηρύξεις των ΔΕΑ (Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης). Κεντρικό σύνθημα: «Σχηματίστε παντού Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία».
Τα ΔΕΑ ήταν η πρώτη και μια από τις πιο δυναμικές αντιστασιακές οργανώσεις. Βασικός οργανωτής και συντονιστής των ΔΕΑ ήταν ο Γιάννης Βερούχης, ηγετική φυσιογνωμία των λιθογράφων. Από τα Ιουλιανά η μαρξιστική αυτή ομάδα (τροτσκιστές), με προσβάσεις στους λιθογράφους, φοιτητές και «Λαμπράκηδες», άρχισε να συγκροτεί παράνομο συνωμοτικό μηχανισμό. Η δικτατορία συνεπώς δεν την έπιασε στον ύπνο. Την πρώτη οργανωτική επιτροπή της οργάνωσης την αποτελούσαν: Γιάννης Βερούχης, Γιώργος Κώτσου, Γιώργος Γλυνός, Περικλής Γρίβας.
Από τους πρώτους μήνες το οργανωτικό εύρος των ΔΕΑ ήταν μεγάλο. Από το σύνολο των Επιτροπών της κυκλοφορούσαν 15 εφημερίδες. Οι πιο γνωστές: «Φοίνικας», «Μαχητής», «Αντίσταση», «Λαός», «Κλειδί της Δημοκρατίας», «Παπαφλέσας» κλπ.
Το Καλοκαίρι του ’67 η οργάνωση συγκρότησε και μια Επιτροπή κατασκευής και τοποθέτησης εκρηκτικών μηχανισμών. Οι πρώτες ωρολογιακές βόμβες που εξερράγησαν σε διάφορα σημεία των Αθηνών (Σύνταγμα, Χίλτον κλπ) είχαν κατασκευαστεί και τοποθετηθεί από τους αγωνιστές των ΔΕΑ. Κυριακή 3 του Σεπτέμβρη του 67, ομάδα με τους Δημητρίου Πέτρο, Γιώργο Γλυνό, Αδαμάντιο Χρυσικό, Θύμιο Παπανικολάου, Αντώνη Σωτηράκο και Αριστείδη Μαυροσκούφη, κατασκεύασε 4 ωρολογιακές βόμβες. Την άλλη μέρα θα γινόταν μια συνδυασμένη καμπάνια κατά της Χούντας με προκηρύξεις και εκρήξεις. Πριν ξημερώσει είχαν συλληφθεί μαζί με τις βόμβες.
Τον Οκτώβριο του ’67, 38 αγωνιστές των ΔΕΑ (26 άντρες και 12 γυναίκες) παραπέμφθηκαν στο Στρατοδικείο. Ήταν η πρώτη μεγάλη δίκη, ίσως και η πρώτη των Αθηνών. Από τους 38 οι 27 καταδικάστηκαν με βαριές ποινές. Οι στρατοδίκες φάνηκαν ιδιαίτερα σκληροί στον Κύπριο Πέτρο Δημητρίου, γιατί είχε το θάρρος να τους προκαλέσει: «εσείς με εκπαιδεύσατε στην κατασκευή βομβών για να ρίξετε το Μακάριο. Εγώ τις κατασκεύασα ενάντιά σας». Όλοι οι αγωνιστές των ΔΕΑ βασανίστηκαν άγρια στα κολαστήρια της Μπουμπουλίνας ( φάλαγγες, μαστίγια κλπ).
Δύο από τους βασικούς ηγέτες των ΔΕΑ, οι κινητήριοι μοχλοί της δραστηριότητά τους, ο Γιάννης Βερούχης και ο Γιώργος Κώτσου, μετά από πολλές περιπέτειες, κατάφεραν να διαφύγουν στο εξωτερικό. Ο Γιάννης Βερούχης επικηρύχθηκε τότε από τη Χούντα, όπως αργότερα και ο Γιάννης Νίκας.
Η ιστορία των ΔΕΑ δεν περιορίζεται σε αυτά. Αγωνιστές τους αποτέλεσαν μετέπειτα ιδρυτικά στελέχη πολλών οργανώσεων της Άκρας Αριστεράς. Επίσης κυβερνητικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ συμμετείχαν τότε στα ΔΕΑ. Και όμως αυτή η οργάνωση έχει «θαφτεί» εντελώς…







_________________
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα
σε καπιταλιστικό καθεστώς, είτε είναι απραγματοποίητες,
είτε είναι αντιδραστικές»(Λένιν)

[Ροβεσπιέρος]

ΡΕΣΑΛΤΟ-Τεύχος 6

Η κίνηση των ιδεών στα χρόνια της Χούντας

Γράφει ο Αντώνης Πλάκας




Κάθε μαχητικό και ριζοσπαστικό κίνημα από την ίδια του τη φύση είναι ευρηματικό και ποικιλόμορφο. Τέτοιο ήταν και το κίνημα που αναπτύχθηκε κατά της Χούντας και στο χώρο των ιδεών.
Αμέσως μετά το πραξικόπημα, μέσα από μια ποικιλία ζυμώσεων άρχισε να αναπτύσσεται ένα παράνομο κίνημα και μια ριζοσπαστική διάθεση αμφισβήτησης στη νεολαία. Η φοιτητική έκρηξη το Μάη του ’68, στη Γαλλία, πυροδότησε και στην Ελλάδα πνευματικές εντάσεις και ριζοσπαστικές ζυμώσεις. Εκφράστηκαν σε μια πρωτοφανή έκρηξη του βιβλίου. Αναπτύχθηκε λοιπόν και εδώ μια αντιδικτατορική κίνηση θεωρητικών και ιδεολογικών ζυμώσεων: Ένα από τα φύτρα της εξέγερσης του Νοέμβρη.
Οι πορτοφολάδες της ιστορίας δεν λείψανε όμως και εδώ. Έτσι μιλούν για την εκδοτική αντιδικτατορική δραστηριότητα έχοντας ως αρχή και τέλος τα «18 Κείμενα». Η έκδοση των «18 Κειμένων», βεβαίως, ήταν κι αυτή μια από τις πολλές εκδηλώσεις της αντιδικτατορικής πάλης στο χώρο του βιβλίου. Μια εκδήλωση ωστόσο αρκετά καθυστερημένη. Το αντιδικτατορικό κίνημα είχε δημιουργήσει, πολύ πριν, σημαντικές ρωγμές στο χουντικό καθεστώς. Στη σφαίρα της εκδοτικής δραστηριότητας αυτό είχε εκφραστεί με τη δημιουργία εκδοτικών-αντιδικτατορικών εστιών και «στεκιών».
Οι πέντε πρώτοι ιστορικοί εκδοτικοί οίκοι που σπάσανε τη χουντική τρομοκρατία στο βιβλίο ήταν: «Κάλβος» το 1968, «Στοχαστής» και «Κείμενα» το 1969, «Επικαιρότητα» και «Νέοι Στόχοι» αρχές ’70.
Ο «Κάλβος» με ένα πλατύ εκδοτικό πρόγραμμα κλασσικών κειμένων της αστικής και μαρξιστικής κουλτούρας ( Ανώνυμος, Χέρτσεν, Μπελίνσκι, Μακιαβέλλι, Χάουζερ, Γιανίδη, Πίλκα κλπ)
Ο «Στοχαστής» με εκδόσεις πιο άμεσα πολιτικές (Ρήγας, Γληνός, Μάξιμος, Σβώλος, Μαρξ, Μπρεχτ, Γκράμσι, Χιχμέτ κλπ).
Τα «Κείμενα» με εκδόσεις λογοτεχνικού κυρίως χαρακτήρα (Θεοτόκης, Μπρεχτ, Βάις, Λεκατσάς, Σκαρίμπας, Κατσαρός, Αλεξάνδρου κλπ).
Η «Επικαιρότητα», «Διεθνής Επικαιρότητα» τότε, με νεοελληνικά κείμενα ιστορικού κυρίως χαρακτήρα ( Σκληρός, Φιλάρετος, Κορδάτος, Ψυρούκης κλπ).
Τέλος οι «Νέοι Στόχοι» ήταν ο πρώτος εκδοτικός οίκος με ένα πρόγραμμα ανοικτά πολιτικό, προσανατολισμένο σε συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση, με κείμενα κλασσικών και σύγχρονων μαρξιστών: Μαρξ, Λένιν, Τρότσκι, Βάις, Πουλιόπουλο, Μαντέλ, κλπ.
Επίσης οι «Νέοι στόχοι» παρουσιάστηκαν και ως μηνιαίο περιοδικό, το πρώτο πολιτικό περιοδικό που κυκλοφόρησε στα χρόνια της Χούντας (Ιούλιος 1971, εκδότης Θύμιος Παπανικολάου). Το περιοδικό κάτω από τις πολλαπλές και ποικίλες μορφές διώξεων και τρομοκρατίας (αστυνομικών, δικαστικών κλπ) δεν μπόρεσε να συνεχίσει παραπάνω από ένα χρόνο.
Προς τα τέλη του 1970 και το ’71 εμφανίστηκαν πολλοί ακόμα νέοι εκδοτικοί οίκοι και βιβλιοπωλεία «στέκια», αποδεικνύοντας ότι η «ροπή» προς την εκδοτική κατεύθυνση ήταν ένα φαινόμενο πολιτικό που αντανακλούσε το ανερχόμενο αντιδικτατορικό κίνημα και αποτελούσε μια πρώτη οργανωτική μαγιά των μετέπειτα μαζικών αντιδικτατορικών εκδηλώσεων. Ήταν τέτοια η έκρηξη αυτού του φαινομένου που θορύβησε το χουντικό Τύπο, ο οποίος άρχισε μια σκοταδιστική καμπάνια κατά του αριστερού βιβλίου.
Η «Εστία» στις 22/11/1971 καταχωρεί επιστολή με τον τίτλο τα «Ερυθρά έντυπα». Μεταξύ άλλων γράφει:

«Είναι, πράγματι, απαράδεκτος η ασυδοσία, η οποία παρατηρείται εις την χώρα μας –και δη υπό καθεστώς εντόνως αντικομμουνιστικόν! Αναφορικώς με την ελευθέραν κυκλοφορίαν πάσης φύσεως κομμουνιστικών εντύπων…
» Χαρακτηριστικόν παράδειγμα, όπου αθορύβως ο κομμουνισμός θέτει δυναμίτιδα εις τα θεμέλια του αστικού καθεστώτος, αποτελεί το εξής γεγονός, το οποίο και σας αναφέρω: Ακριβώς δίπλα της εισόδου ενός των μεγαλυτέρων λειτουργούντων εν Αθήναις φροντιστηρίων, επί της οδού Σόλωνος, όπου φοιτούν εκατοντάδες νέων, που προετοιμάζονται δια τας εισιτηρίους εξετάσεις των Ανωτάτων Σχολών, λειτουργεί βιβλιοπωλείον, επί της προθήκης του οποίου «φιγουράρουν» εν μέσω των εγχειριδίων της Αλγέβρας, Γεωμετρίας, Φυσικής, Χημείας κλπ κατ΄αποκλειστικότητα και τα εξής: Τσε Γκεβάρα: «Πολιτικά Κείμενα», προλογίζει ο Φιντέλ Κάστρο. Περιοδικόν «Νέοι Στόχοι»: Μεταξύ των καθαρώς κομμουνιστικών περιεχομένων του, προηγείται η «Προσφώνηση στην Ένωση κομμουνιστών» υπό των Μαρξ-΄Ενγκελς. Λ. Τρότσκι: «Ιστορία της Ρωσσικής Επαναστάσεως», και πλείστα παρεμφερή…».

Με το ίδιο πνεύμα επιτίθενται ενάντια στο αριστερό βιβλίο η «Πολιτεία» ( 24.11.71), «Ελεύθερος Κόσμος»(25.11.71), «Βραδυνή»(16.12.71).
Τον ίδιο καιρό κυκλοφορεί εγκύκλιος της ΓΔΕΑ με κατάλογο 130 βιβλίων και περιοδικών και μοιράζεται σε όλη την Ελλάδα με στόχο την ανάσχεση της ολοένα αυξανόμενης εκδοτικής δραστηριότητας.
Όποιος συνεπώς σήμερα αναφέρεται στην εκδοτική δραστηριότητα στα χρόνια της δικτατορίας δεν μπορεί να παρακάμψει όλα τα παραπάνω. Και όμως όλη αυτή η ιστορία στο χώρο των πνευματικών ζυμώσεων έχει στρεβλωθεί και παρασιωπηθεί ή έχει πάρει τη θέση «του εφαλτήρα για τους φιλόδοξους τζόκεϋ των κοινοβουλευτικών μας ιπποδρομιών». Γιατί, όμως αυτή η παραποίηση; Ο λόγος είναι απλός. Οι πρωτοπόροι αγωνιστές και στο χώρο της πνευματικής κίνησης ήταν αριστεροί ανένταχτοι και αμφισβητίες των κατεστημένων κομματικών μηχανισμών.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ένα βιβλίο που αποκαθιστά κάπως την ιστορική αλήθεια πάνω στο εκδοτικό φαινόμενο στα χρόνια της δικτατορίας είναι του Λουκά Αξελού, «η εκδοτική δραστηριότητα και κίνηση των ιδεών στην Ελλάδα» (Στοχαστής).

_________________
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα
σε καπιταλιστικό καθεστώς, είτε είναι απραγματοποίητες,
είτε είναι αντιδραστικές»(Λένιν)

[Manko]

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το αφιέρωμά μας στον ιστότοπο: http://kokkinipatrida.blogspot.com/2008/04/blog-post_21.html

41 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την αποφράδα ημερομηνία του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 21ης Απρίλη 1967.

Το πώς οδηγηθήκαμε στα γεγονότα αυτά, ποιοι ήταν οι παράγοντες εκείνοι που οδήγησαν στην κοινωνική αστάθεια και στην ενίσχυση της πολιτικής ανωμαλίας, είναι λίγο πολύ γνωστό.
Δυστυχώς, όμως, μέσα στη λήθη των καιρών συνηθίζεται να παραβλέπεται σκοπίμως η καίρια ευθύνη του αστικού κοινοβουλευτικού καθεστώτος, η βαθύτατη κρίση του οποίου κατέστησε συμπαθή στα μάτια του ελληνικού λαού μία πιθανή επέμβαση του στρατού ("Φέρτε το λοχία", έγραφαν σε πρωτοσέλιδά τους γνωστές "δημοκρατικές" εφημερίδες, που σήμερα διεκδικούν δάφνες προοδευτικότητας...).
Το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών τον Απρίλη του '67 ("επανάστασις" όπως αυθαίρετα αποκλήθηκε από τους πρωτεργάτες του) ανέκοψε προσωρινά την ανοδική πορεία των λαϊκών και κοινωνικών κινημάτων, μια πορεία που έμελλε να συνεχίσει στη Μεταπολίτευση το νεογνό τότε ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου.

Η επταετία που ακολούθησε υπήρξε μια περίοδος καταστολής, αστυνομοκρατίας και άκρατης τρομοκρατίας ενάντια σε πολιτικούς αγωνιστές και πάσης φύσεως αντιφρονούντες. Τα δημοκρατικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα "μπήκαν στο γύψο" (κατά τη γνωστή ρήση του αρχιπραξικοπηματία Παπαδόπουλου), ενώ κορυφώθηκε η ψυχροπολεμική-αντικομμουνιστική προπαγάνδα που είχε ξεκινήσει από τα χρόνια του Εμφυλίου.

Ο διχαστικός διαχωρισμός των Ελλήνων σε "εθνικόφρονες" και "μιάσματα" στα χρόνια της χούντας έφτασε στο αποκορύφωμά του, με τον αμόρφωτο αντικομμουνιστή αστυφύλακα και χωροφύλακα να παρεμβαίνει σε κάθε τομέα δημόσιας και ιδιωτικής ζωής, δημιούργησε μία κατάσταση ασφυκτική, μέσα στην οποία επιβίωναν μόνο οι "φιλήσυχοι πολίτες" και οι ευνοούμενοι του καθεστώτος.
Σε επίπεδο ιδεολογικό, η χούντα προέβαλε έντονα το ιδεολόγημα του "ελληνοχριστιανισμού" και το "πατρίς-θρησκεία-οικογένεια", υπονομεύοντας τόσο την ιδέα της αγάπης προς την πατρίδα, όσο και τη λαϊκή θρησκευτική ευσέβεια. Το "εθνικιστικό κιτς", ο συνδυασμός των αρχαιοπρεπών χάρτινων ασπίδων με τους βυζαντινούς δικέφαλους και τα τσολιαδάκια, υπήρξε η αισθητική ερμηνεία της ελληνικής ιστορίας, όπως την αντιλαμβανόταν το καθεστώς.

Οι ποικιλόμορφοι σύγχρονοι υμνητές του Απριλιανού καθεστώτος, όταν αναφέρονται στις "θετικές πτυχές" του καθεστώτος, προτιμούν να καταπιάνονται μόνο με τα "επιτεύγματα" της χούντας στον τομέα των δημόσιων έργων (η "επανάστασις" έδωσε ρεύμα στα χωριά, έφτιαξε δρόμους, κτίρια κ.λπ.). Παραβλέπουν ωστόσο την προδοσία της Κύπρου, που επωάστηκε επί των ημερών της δικτατορίας (με την απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από το νησί), για να ολοκληρωθεί επί των πρώτων ημερών της Μεταπολίτευσης, με την κατάληψη του 38% του νησιού από τους Τούρκους.

Σήμερα, 41 χρόνια μετά την επιβολή της αμερικανοκίνητης δικτατορίας των Συνταγματαρχών, ο εχθρός έχει αλλάξει, έχει γίνει ακόμη πιο ισχυρός, ακόμη πιο πολυπλόκαμος. Και το χειρότερο: ακόμη πιο δυσδιάκριτος!

ΤΟΤΕ, ο εχθρός περιοριζόταν σε ένα αυταρχικό αστυνομικό κράτος, με όργανά του κάποια θρασύδειλα ένστολα τσουτσέκια, που κατέστελλαν κάθε αντιστασιακή και προοδευτική ιδέα.

ΤΩΡΑ, ο εχθρός δεν περιορίζεται στα στενά "εθνικά" καλούπια. Είναι ΑΠΡΟΣΩΠΟΣ, ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΟΣ και ΥΠΕΡΤΑΞΙΚΟΣ. Στόχος του δεν είναι κάποιοι πολιτικοί ακτιβιστές (π.χ. της Αριστεράς), αλλά ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΤΟΛΜΑ ΝΑ ΣΗΚΩΣΕΙ ΚΕΦΑΛΙ.

Η σύγχρονη ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΟΥΝΤΑ έχει εκατοντάδες κεφάλια, σαν τη Λερναία Ύδρα: τις τράπεζες, τις επιχειρήσεις, τις πολυεθνικές, τις διαφημιστικές εταιρείες, τα εκδοτικά συγκροτήματα, τους πολιτικοστρατιωτικούς του μηχανισμούς (ΝΑΤΟ, ευρωστρατός κ.λπ.), τις διάφορες "μυστικές Λέσχες" και "Στοές" (λέσχη Μπίλντεμπεργκ, Μασωνία, Σαηεντολογία) κ.ο.κ.
Ο εχθρός σήμερα βρίσκεται παντού: στη Βουλή, στην τηλεόραση, στις εφημερίδες, στις τράπεζες, στα καφενεία, στους δρόμους με τις κάμερες, στη θάλασσα, στο δάσος, ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ το Σύστημα έχει τη δυνατότητα να αναπαράγει την προπαγάνδα του και να διαμορφώσει συνειδήσεις.

Ο "χωροφύλαξ" και το δεξιό παρακράτος έχει αντικατασταθεί από τον αηδιαστικό συρφετό των των μεγαλοδημοσιογράφων και των "ιδεολογικών ροπαλοφόρων" της Νεοταξικής Αριστεράς, που δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν ακόμη κι αυτές τις αριστερές επαναστατικές ιδέες ως δούρειο ίππο για την επιβολή του αμερικανικού νεοταξικού ιμπεριαλισμού.

Το αίτημα για διαρκή αντίσταση ενάντια στην ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΟΥΝΤΑ καθίσταται σήμερα πιο επίκαιρο και επαναστατικό από ποτέ!

[ΘΑΛΕΙΑ]

41 χρόνια από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967.

Εκδήλωση από το Σύνδεσμο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ)

Η ομιλία της ιστορικού Δώρας Μόσχου


Αγαπητοί συναγωνιστές και φίλοι

Πριν ένα χρόνο, ο ΣΦΕΑ μου είχε κάνει ξανά την τιμή να με καλέσει να μιλήσω στις εκδηλώσεις μνήμης, αφιερωμένες στη θλιβερή σημερινή επέτειο. Καθώς οι εκδηλώσεις θα γίνονταν ημέρα καθημερινή, ζήτησα άδεια από τη δουλειά μου – είμαι εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση – και ενημέρωσα από πριν τους μαθητές μου για το λόγο της επικείμενης απουσίας μου. Με περίμενε όμως μια δυσάρεστη έκπληξη: δεκαεφτάχρονοι μαθητές της Β` τάξης του Λυκείου – και, κατά τεκμήριο, καλοί μαθητές – αγνοούσαν την επέτειο! Δεν ήξεραν τι συνέβη στην Ελλάδα πριν από 40 χρόνια, ισχυρίστηκαν δε ότι «κανείς δεν τους έχει πει ποτέ τίποτα»!
Το πρόβλημα της ιστορικής μνήμης και του περάσματός της στις νέες γενιές οπωσδήποτε δε λύνεται με τηλεοπτικού τύπου αφορισμούς. Ωστόσο, είναι επίσης υπαρκτό, πολύ σημαντικό και περίπλοκο. Η άρχουσα τάξη, με κάθε δυνατό τρόπο και με κάθε μέσο που διαθέτει στα χέρια της – από την πολύπαθη αλλά και πολλές αμαρτίες φέρουσα σχολική ιστοριογραφία, μέχρι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης – προσπαθεί να διαμορφώσει στους νέους ανθρώπους μια συνείδηση εντελώς αποσπασμένη από τις ιστορικές εμπειρίες και μνήμες του λαού μας, μια συνείδηση που, σε τελευταία ανάλυση, θα πείθει το νέο άνθρωπο ότι η ζωή στον πλανήτη ξεκινά μαζί με τη δική του, ατομική ζωή, σε συνθήκες που δεν είναι μόνο σημερινές, αλλά πάντα θα ισχύουν και τίποτε δεν μπορεί να τις μεταβάλει – και, οπωσδήποτε, όχι η ένταξη σε συλλογικότητες και οι συλλογικοί αγώνες.
Η μη γνώση ή η στρεβλή γνώση της ιστορίας είναι, κατά τη γνώμη μου, συνειδητή επιλογή και στοχεύει ακριβώς στο να δημιουργήσει ενεργούμενα: όχι πρόσωπα αλλά άτομα (με την έννοια της απόσπασης από το σύνολο και τις συλλογικότητες που προανέφερα) που θα νοιάζονται για το «προσωπικό τους συμφέρον» και, ως εκ τούτου, θα χειραγωγούνται εξαιρετικά εύκολα από τον ιμπεριαλισμό και τις επιδιώξεις του. Η ανησυχία του ιστορικού για την κατάσταση αυτή είναι μεγάλη: γιατί η ιστορία δεν είναι μόνο η επιστήμη του αρχείου. Είναι επίσης η μαζική, λαϊκή επιστήμη που, διδάσκοντας τις νομοτέλειες της ανθρώπινης εξέλιξης, βοηθά ίσως όσο καμμιά άλλη στο χτίσιμο των συνειδήσεων, στην αμφισβήτηση και στη διεκδίκηση ενός καλύτερου κόσμου.
Από την άποψη αυτή, εκδηλώσεις όπως αυτές που κάθε χρόνο διοργανώνει ο ΣΦΕΑ έχουν μία ξεχωριστή χρησιμότητα. Μας δίνουν την ευκαιρία όχι μόνο να τιμήσουμε τους αγώνες και τις θυσίες του λαϊκού κινήματος σε μία από τις δυσκολώτερες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας μας, αλλά και να αναδιφήσουμε σε αιτίες και αποτελέσματα του συγκεκριμένου γεγονότος, αντλώντας διδάγματα και για το σήμερα, αφού, όπως προσφυώς διατυπώνει ο Μπέρτολντ Μπρεχτ: «Η μήτρα που τους γέννησε, μπορεί ξανά να πιάσει».
Το δικτατορικό καθεστώς που επιβλήθηκε μετά από το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967, αντικειμενικά και με συσσωρευμένη πλέον μία ορισμένη ιστορική γνώση και εμπειρία, δεν υπήρξε «κεραυνός εν αιθρία» στην ελληνική πολιτική ζωή. Πολύ δε περισσότερο, δεν υπήρξε «εκτροπή» από ένα αστικό κοινοβουλευτικό καθεστώς που λειτουργούσε «ομαλά». Χρησιμοποιώ τον όρο «ομαλά» εντελώς καταχρηστικά, αφού ακόμη και το πιο «φιλελεύθερο» πολίτευμα, στο βαθμό που εδράζεται στην εκμετάλλευση της εργασίας του άμεσου παραγωγού, εμπεριέχει πάντοτε το στοιχείο της άσκησης βίας και απαγορεύσεων απέναντι στους πολίτες που το βιώνουν. Μετά το 1949 και τη νίκη της στον εμφύλιο πόλεμο, η αστική τάξη προσπαθεί να επανεδραιώσει το κράτος της που είχε ισχυρά κλυδωνιστεί κατά την προηγούμενη δεκαετία. Αυτή η προσπάθεια έχει ορισμένα έκτυπα χαρακτηριστικά, τα οποία αποδελτιώνω αμέσως παρακάτω:
- Ανοιχτή στήριξη από και προς τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, κυρίως τις ΗΠΑ. Το αστικό κράτος ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς και οργανισμούς, με συνθήκες οιονεί υποτέλειας. Το ζήτημα της εξάρτησης βέβαια της Ελλάδας από το ξένο κεφάλαιο και οι πολιτικοστρατιωτικές εξαρτήσεις που ιστορικά απορρέουν από αυτήν, είναι παλαιότερο του εμφυλίου – ενδεχομένως αποτελεί και μία από τις αιτίες του – και εξαιρετικά σημαντικό για τη νεοελληνική ιστορία και πολιτική. Πάντως, αξίζει – και σε στενή σχέση με το θέμα που πραγματευόμαστε σήμερα – να σημειώσουμε ότι, στο μείζον, εθνικών διαστάσεων ζήτημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στις δεκαετίες του `50 και του `60 (εννοώ το κυπριακό) οι «σύμμαχοι» ποιούν αιδημόνως τη νήσσα (η Κύπρος, εξ άλλου, είναι, μέχρι το 1960 και τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας της, βρετανική αποικία) την ίδια στιγμή που η στήριξη στον ΟΗΕ έρχεται από τους – θεωρούμενους από το αστικό κράτος – «εχθρούς»: τη Σοβιετική Ένωση και τις σοσιαλιστικές χώρες.
- Άγρια καταστολή απέναντι σε ό,τι έχει διασωθεί από το γιγαντιαίο λαϊκό κίνημα της προηγούμενης περιόδου: κομμουνιστές, πατριώτες, προοδευτικοί άνθρωποι, διαβιούν σε συνθήκες παρανομίας, βρίσκονται εξόριστοι, φυλακισμένοι, μελλοθάνατοι (η τελευταία εκτέλεση, αυτή του Νίκου Πλουμπίδη, γίνεται το 1953). Το παρακράτος, σε στενή συνεργασία με τους επίσημους μηχανισμούς του κράτους, καταδυναστεύει την ελληνική πολιτική ζωή, με κορυφαίες ίσως εκδηλώσεις των «αγαθών» δραστηριοτήτων του τη «συμβολή» του στις διαβόητες εκλογές του 1961 και, βέβαια, στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.
- Ορισμένη οικονομική ανάπτυξη, στην κατεύθυνση της εκβιομηχάνισης, που συντελείται με όρους ιδιαίτερα επαχθείς για την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Στα αστικά κέντρα, παρατηρείται μία ορισμένη βελτίωση των συνθηκών ζωής αλλά, ταυτόχρονα, εκδηλώνονται φαινόμενα ακραίας φτώχειας: εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, ερήμωση της υπαίθρου, μια νέα φουρνιά προλετάριων που ζουν στις παρυφές των αστικών κέντρων, σε σπίτια που οι ίδιοι κατασκευάζουν «εν μια νυκτί» με τα χέρια τους και με απόλυτη έλλειψη οποιασδήποτε υποδομής … Σπίτια που πλημμυρίζουν ή και παρασύρονται με την πρώτη μπόρα … Είναι οι ηττημένοι της εθνικοαπελευθερωτικής, ταξικής, αντιϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης της προηγούμενης δεκαετίας που, όμως, κουβαλάνε πάντα μαζί τους τις ηρωικές μνήμες της αλλά και μια ταξική συνείδηση που αναπλάθεται μέσα στους νέους κοινωνικούς όρους.
- Σχετική ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος, με νέα αιτήματα, νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά, αλλά και πολλές ανεπάρκειες και στρεβλώσεις, ως προς τις προοπτικές και τη στρατηγική. Με το ΚΚΕ στην παρανομία, κομμουνιστές, προοδευτικοί άνθρωποι, άλλοι αγωνιστές, δρουν μέσα από τις γραμμές της ΕΔΑ. Το κίνημα αναπτύσσεται κυρίως στην κατεύθυνση της υπεράσπισης των λαϊκών δημοκρατικών ελευθεριών, της υπεράσπισης της ειρήνης κατά των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, της διεκδίκησης πολύ σοβαρών εκπαιδευτικών αιτημάτων, της καταδίκης των παλατιανών παρεμβάσεων στην πολιτική ζωή. Κάτω από την πίεση της καταστολής και της παρανομίας, δεν λείπουν και οι αυταπάτες, για το ρόλο που μπορούν να παίξουν αστικές πολιτικές δυνάμεις στην ικανοποίηση των ευρύτερων λαϊκών αιτημάτων.
- Όξυνση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στα αστικά πολιτικά κόμματα, αλλά και στα αστικά πολιτικά κόμματα και στο παλάτι – παλαιό και δοκιμασμένο παράγοντα πολιτειακών εκτροπών και, ορισμένως, τοποτηρητή ξένων συμφερόντων. Στα πλαίσια αυτής της όξυνσης, εντάσσονται πολλά από τα γεγονότα της δεκαετίας του `60: η σύγκρουση ανάμεσα στην ΕΡΕ και την ΕΚ, η σύγκρουση και των δύο κομμάτων με τα ανάκτορα: πρώτα του Καραμανλή, λίγο πριν τη δολοφονία Λαμπράκη, για λόγους προσανατολισμού της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής – ο τότε πρωθυπουργός είχε κάνει μια ορισμένη στροφή προς τη Γαλλία – και έπειτα του Γ. Παπανδρέου, ο εξαναγκασμός του οποίου σε παραίτηση ήταν η αφορμή για τα επιλεγόμενα «Ιουλιανά» Αυτά τα τελευταία πάντως, απέδειξαν ότι το λαϊκό κίνημα, έστω και με λειψό ή ακόμα και στρεβλό προσανατολισμό, διατηρούσε και τις αγωνιστικές του μνήμες αλλά και μία σημαντική δυναμική.
Αυτό είναι, σε αδρές γραμμές, το ιστορικό τοπίο της Ελλάδας, τις παραμονές της κήρυξης της δικτατορίας. Σε αυτό όμως θα πρέπει να προσθέσουμε και το διεθνή παράγοντα: το γεγονός δηλαδή ότι η κυριαρχία του ιμπεριαλισμού στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής έχει δεχτεί ισχυρά πλήγματα από τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα των αραβικών χωρών (ενώ, παράλληλα, η εμπλοκή των αμερικανών στο Βιετνάμ εξελίσσεται σε καρκίνωμα για τις ίδιες τις ΗΠΑ, τα εγκλήματα των οποίων ξεσηκώνουν εναντίον τους όλη την προοδευτική ανθρωπότητα – καθώς και τμήματα του ίδιου του λαού τους).
Κατά τη γνώμη μου, μόνο εάν συνεκτιμήσουμε όλες τις παραπάνω παραμέτρους, θα μπορέσουμε να βρούμε μια τεκμηριωμένη απάντηση σε ένα ερώτημα που δεν έχει μόνο ιστορική σημασία: για ποιο λόγο έγινε η χούντα του 1967; Για ποιο λόγο δημιουργήθηκε μια συνταγματική εκτροπή και εγκαθιδρύθηκε ένα καθεστώς με φασιστικά χαρακτηριστικά, σε μια χώρα που δεν φημιζόταν για την άρτια λειτουργία των θεσμών της ούτε και για την ανεξάρτητη στάση της απέναντι σε κεντρικές επιλογές του ιμπεριαλισμού; (Θεωρώ αυτονόητο ότι όλοι γνωρίζουμε και αποδεχόμαστε την εμπλοκή των ΗΠΑ στο πραξικόπημα του `67 – εξ άλλου, τα αρχεία του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ είναι πλέον ανοιχτά και στη διάθεση των ιστορικών). Για ποιο λόγο εγχώρια αστική τάξη και ξένος παράγων επιβάλλουν νέα, ακόμα πιο ασφυκτικά δεσμά στον ήδη «τεχνικά αλυσωμένο» ελληνικό λαό, που έχει γραμμένη στο μέτωπο την «ψεύτρα λευτεριά»;
Τέτοιου είδους πολιτειακές «λύσεις», ιστορικά, έχουν επιβληθεί σε χώρες με συγκεκριμένη θέση – εξαρτημένη και ενδιάμεση – στο σύστημα του ιμπεριαλισμού, όπου όμως το λαϊκό κίνημα παραμένει ενεργό και στον ένα ή τον άλλο βαθμό δραστήριο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, πέρα από την Ελλάδα, είναι και οι πολύπαθες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Θεωρώ λοιπόν ότι, ιστορικά, δεν πρέπει να αποσπάσουμε τα αίτια της δικτατορίας ούτε από τις εσωτερικές, κοινωνικο – πολιτικές συνθήκες ούτε και από τους γενικώτερους σχεδιασμούς του ιμπεριαλισμού στην ευρύτερη περιοχή. Για να αναφερθώ στο πρώτο πεδίο: μέγιστη είναι η ανάγκη της αστικής τάξης να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της, διαμορφώνοντας ένα πολιτικό πλαίσιο που θα της διασφαλίζει ένα ήρεμο επενδυτικό περιβάλλον. Σε αυτή την προοπτική, τη δεκαετία του `60, δεν χωρούσαν – αντίθετα, αποδείχτηκαν ιδιαίτερα ενοχλητικές – ούτε οι ενδοαστικές πολιτικές συγκρούσεις, αλλά ούτε και το λαίκό κίνημα – με την όποια δυναμική και τις όποιες ανεπάρκειές του. Το ασφυκτικό θεσμικό πλαίσιο που καθιερώθηκε μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου δεν επαρκούσε και χρειάστηκε να αντικατασταθεί από την ωμή δικτατορία που θα κρατούσε το κίνημα εντελώς καθυποταγμένο.
Από την άλλη πλευρά, αναφέρθηκε ήδη προηγουμένως ότι ο ιμπεριαλισμός είχε χάσει, αυτή την περίοδο, πολλές από τις βάσεις και τα ερείσματά του στην ευρύτερη περιοχή. Ως βάση του λοιπόν εποφθαλμιά τη χώρα που οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις παραδοσιακά θεωρούν ως «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» - την Κυπριακή Δημοκρατία, μία χώρα με ήδη υποθηκευμένο μέλλον, καθώς οι συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου της έχουν επιφυλάξει το γνωστό, ιδιότυπο καθεστώς της τριεθνούς «εγγύησης», με «εγγυήτριες δυνάμεις» την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Μεγάλη Βρετανία. Πιστές σύμμαχοι και οι τρεις για τις ΗΠΑ. Η πρώτη όμως με ένα λαό ατίθασο και με σημαντική εμπειρία από πατριωτικούς, αντιϊμπεριαλιστικούς αγώνες που έπρεπε, και γι` αυτό το λόγο, να καθυποταχθεί. Η δεύτερη, η Τουρκία, έχει ιδιάζουσα σημασία για τον ιμπεριαλισμό, καθώς είναι η χώρα του ΝΑΤΟ με τη μεγαλύτερη έκταση συνόρων με τη Σοβιετική Ένωση, για τούτο και πολλές φορές είναι το χαϊδεμένο παιδί των ΗΠΑ. Στο διεθνές πεδίο λοιπόν, η χούντα θα κληθεί να παίξει το ρόλο του «Δούρειου Ίππου», ώστε, με το πραξικόπημα που τελικά οργάνωσε το καλοκαίρι του `74 εναντίον του προέδρου Μακάριου, να δοθεί το πρόσχημα για την τουρκική εισβολή στο νησί – με τις τραγικές συνέπειες που όλοι γνωρίζουμε και που διαρκούν μέχρι τις μέρες μας.
Θα ήθελα να τονίσω, σε αυτό το σημείο, το εξής: οι συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου υπογράφτηκαν από κυβέρνηση εκλεγμένη, στη βάση των – ελλειμματικών έστω – αστικών κοινοβουλευτικών θεσμών. Η αστική τάξη υπήρξε ηγέτιδα δύναμη των εθνών κατά το σχηματισμό τους. Στις συνθήκες όμως του ιμπεριαλισμού – και παρά την όποια εθνικίζουσα φρασεολογία που μπορεί να χρησιμοποεί – μην ξεχνάμε ότι και προχουντικά και κατά τη διάρκεια της χούντας κυριαρχούσε το ιδεολόγημα της «εθνικοφροσύνης» - να ξεπουλήσει το έθνος και τα συμφέροντά του, το λαό και τα συμφέροντά του, για να διασφαλίσει τα κέρδη και την εξουσία της. Από την άποψη αυτή, μια δικτατορική κυβέρνηση σε σχέση με μία εκλεγμένη, μιλώντας πάντα για το ζήτημα της Κύπρου, διαφοροποιούνταν και εξυπηρετούσε καλύτερα τα συμφέροντα του ιμπεριαλισμού, δεδομένου ότι δεν υπόκειτο σε κανενός είδους λαϊκό έλεγχο ούτε και σε λαϊκή κρίση, μέσω της διαδικασίας των εκλογών. Η πιθανή ανάληψη από ένα αστικό κόμμα της ευθύνης για τα όσα συντελέστηκαν στην Κύπρο, θα σήμαινε, ενδεχομένως, το ξέσπασμα μιας συνολικότερης αμφισβήτησης του συστήματος – ντόπιου πολιτικού και γενικώτερου ιμπεριαλιστικού – από τον ελληνικό λαό, με απρόβλεπτα αποτελέσματα.
Ένα καθεστώς τρομοκρατίας στο εσωτερικό που θα διασφάλιζε το κατάλληλο επενδυτικό περιβάλλον για τα κέρδη της αστικής τάξης: μια κυβέρνηση που δε δίνει λογαριασμό στο λαό αλλά στους υπερατλαντικούς πάτρωνές της και ξεπουλά την Κύπρο: σχηματικά, αλλά, θαρρώ, αρκετά κοντά στην πραγματικότητα, αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι που ωθούν τον ιμπεριαλισμό και τη ντόπια άρχουσα τάξη στο να επιλέξουν την ανοιχτή δικτατορία, ως τρόπο διακυβέρνησης της Ελλάδας. Και τα αποτελέσματα ήταν, κατά ένα μέρος, αντίστοιχα των προσδοκιών τους, με κυριώτερο, βέβαια την κυπριακή τραγωδία αλλά και την παραπέρα ενσωμάτωση της χώρας μας στους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικό πεδίο. Βεβαίως, μέσα από αυτή την ιδιαίτερα επώδυνη διαδικασία, το λαϊκό κίνημα μπόρεσε να ξαναβρεί το βηματισμό του. Και, παρά το γεγονός ότι η πολιτειακή μεταβολή του 1974 δεν έγινε με όρους ανατροπής, ωστόσο, με τις κινητοποιήσεις του ενάντια στη χούντα και τις θυσίες του, ο λαός μπόρεσε να επιβάλει ορισμένα από τα πάγια, μετά τον εμφύλιο, αιτήματά του, όπως τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ και να βελτιώσει τις συνθήκες της πάλης του για μια καλύτερη ζωή και ενάντια στον ιμπεριαλισμό.
Αναφέρθηκα στην αρχή της ομιλίας μου στο ζήτημα της ιστορικής μνήμης και της ανάγκης για τη διατήρησή της. Και θαρρώ ότι, πράγματι, από την τραγική αυτή περιπέτεια – που, δυστυχώς, δεν είναι και η μόνη – του ελληνικού λαού, μπορούμε να αντλήσουμε εξαιρετικά σύγχρονα διδάγματα. Είδαμε ότι η αστική τάξη, κάποτε ηγέτιδα δύναμη του έθνους, δεν διστάζει να το ξεπουλήσει, για το κέρδος. Το ίδιο ισχύει και με το ζήτημα των κοινοβουλευτικών θεσμών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων: η αστική τάξη, προοδευτική και επαναστατική κατά την περίοδο της Μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης τους διεκδίκησε και τους εδραίωσε. Σήμερα όμως που, όπως προσφυώς γράφει ο Βίκτωρ Ουγκώ, έχει «καθίσει στην καρέκλα της» την καρέκλα της εξουσίας, δεν διστάζει να τους απεμπολήσει και να τους καταργήσει, όταν κρίνει ότι δεν διασφαλίζουν τα συμφέροντά της. Για τούτο και η σημαία του αγώνα, για την υπεράσπιση της πατρίδας και τη διεύρυνση της δημοκρατίας σε ένα καθεστώς που θα βρίσκεται σε ρήξη με τον ιμπεριαλισμό, περνά αναγκαστικά στα χέρια του λαού και της πρωτοπόρας του δύναμης, της εργατικής τάξης.
Ακόμα: σε συνθήκες όξυνσης της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, σε συνθήκες απαξίωσης και καταστροφής της βασικής παραγωγικής δύναμης που είναι ο εργαζόμενος άνθρωπος, τα χέρια και το μυαλό του, ακραία αυταρχικές πολιτικές επιλογές δεν πρέπει να αποκλείονται. Είναι άλλο ζήτημα η συγκεκριμένη μορφή που αυτές μπορεί να πάρουν, δεδομένου ότι η ενσωμάτωση των συνειδήσεων στον ιμπεριαλισμό, επιχειρείται σήμερα με μία πολλαπλότητα και ποικιλία μορφών. Από τη μία πλευρά, εξακολουθούν να προβάλλονται φασιστικά, ρατσιστικά, εθνικιστικά επιχειρήματα, αντίστοιχα με εκείνα της προπαγάνδας της χούντας – της ίδιας που, όπως είδαμε, σε δίστασε να προβεί σε έγκλημα εθνικής προδοσίας. Από μία άλλη πλευρά όμως, ο κοσμοπολιτισμός, σημαντική συνιστώσα της ιδεολογίας του κεφαλαίου, προωθεί το σπάσιμο των παραδοσιακών συλλογικοτήτων στη βάση της δημιουργίας κοινωνικών χώρων εύκολα χειραγωγήσιμων από τον ιμπεριαλισμό και τις επιδιώξεις του. Σε αυτή τη λογική, η βαρύτητα της ιστορικής κατηγορίας του «έθνους» μειώνεται σε σχέση με τη βαρύτητα της έννοιας της «μειονότητας». Η «ταξική πάλη» υποχωρεί μπροστά στα «κινήματα» που διεκδικούν επί μέρους ζητήματα, αγνοώντας τη βασική αντίθεση των σύγχρονων κοινωνιών. Τα κόμματα και τα συνδικάτα αντικαθίστανται από τις «μη κυβερνητικές οργανώσεις» με τον – τουλάχιστον – αμφισβητήσιμο ρόλο τους. Πρόκειται, στην ουσία, για τις δύο όψεις του ίδιου – κάλπικου – νομίσματος, με το οποίο το μόνο που μπορούν να αγοράσουν οι λαοί είναι η υποταγή στον ιμπεριαλισμό…
Χρέος μας λοιπόν, όσων ζήσαμε τα γεγονότα και όσων τα μελετάμε και προσπαθούμε να τιμήσουμε όσους θυσιάστηκαν με τη συμμετοχή μας στους συλλογικούς αγώνες του καιρού μας, είναι ακριβώς να μεταφέρουμε την ιστορική μνήμη στις νέες γενιές και να τις μάθουμε να τη διαχειρίζονται ώστε όχι μόνο να αποφευχθεί αυτή ακριβώς η υποταγή στον ιμπεριαλισμό, αλλά και να προετοιμαστεί η συνολική ρήξη μαζί του.

[Αλιευτής]

Οξυδερκές και με λεπτή ευαισθησία κείμενο από:
http://sofistis.wordpress.com/


Καλά, εκείνη η δικτατορία της 21ης ήταν εύκολη..

Την δικτατορία της αγοράς πως αντιμετωπίζουμε.. Βαριά και ασήκωτη και εκείνη δεν λέω, αλλά όπως και να το κάνουμε άλλο είναι νάχεις απέναντι σου τους γελοίους συνταγματάρχες κι άλλο τον «μεγάλο αδελφό» διάχυτο παντού χωρίς συγκεκριμένο πρόσωπο και σύνορα.. Άλλο είναι να κρατάει τη ζωή σου ο βασανιστής σου όταν είσαι φυλακισμένος και άλλο είναι να είσαι ελεύθερος και να κρατάει την ζωή σου ο τραπεζίτης γιατί για να ζήσεις πρέπει να δανειστείς..
Σήμερα τη ζωή μας φακελώνει η αγορά. Οι «φακελωτές» μας είναι οι επιχειρήσεις, οι πολυεθνικές, οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι μηχανές αναζήτησης και καταγραφής κάθε ηλεκτρονικού ίχνους, εν ολίγοις το μάρκετινγκ που αποτελεί το άλλο πρόσωπο του «μεγάλου αδελφού» και σε παρακολουθεί διαρκώς όπου και αν πάς, ότι και αν κάνεις.. Ακόμα και ένα απλό μπλουζάκι να αγοράσεις σου καταγράφουν τα στοιχεία, οδός αριθμός, όνομα, επάγγελμα.. Ακόμα και στην ερημιά της γης και του ουρανού να βρεθείς θα υπάρχει μια βάση δεδομένων με καταχωρημένο το όνομα σου..
-Και να σκεφτείς ότι η «σύγχρονη αριστερά» εξαντλεί τους αγώνες της πάνω στις ..κάμερες των δρόμων!
Σήμερα την γενική κατάσταση ανθρώπων και πραγμάτων στην κοινωνία της αγοράς εκφράζει το ρήμα «πουλώ» σε όλες του τις κλίσεις και χρόνους.. Αξίζει μόνο ό,τι πουλάει.. Ο,τι δεν πουλάει ρίπτεται στον Καιάδα της κοινωνικής απομόνωσης, της ανεργίας, της δυστυχίας και στην καλύτερη περίπτωση της ανυπαρξίας.. Κυριαρχεί ο μηδενισμός, το θέαμα του ασήμαντου και του τίποτα.. Κι όσο εύκολα δικάζεται και καταδικάζεται ο άνθρωπος από την αγορά άλλο τόσο εύκολα βλέπεις παντού να αναρριχάται το ευτελές..
-Και να σκεφτείς ότι η «σύγχρονη αριστερά» εξαντλεί τους αγώνες της σε αντιπολιτευτικά και συνδικαλιστικά κρωξίματα κοράκων προκειμένου να φύγουν οι μεν για να αναλάβουν οι δε.. Ξύλινα λόγια επικοινωνιακά χωρίς πνοή και όραμα, χωρίς ιδέες και προτάσεις, χωρίς βούληση για αλλαγή και ζωή..
Γιαυτό είμαι απαισιόδοξος. Όχι γιατί φοβάμαι την αγορά, αλλά γιατί κάθε χρόνο η 21η Απριλίου μου δείχνει ότι ακόμα αργεί να έρθει η αληθινή αριστερά..